ο πατέρας των λατινικών γραμμάτων
Ο Τάραντας ήταν η μεγαλύτερη Ελληνική πόλη-λιμάνι της νοτιοανατολικής Ιταλίας που κατακτήθηκε το 272 π.Χ. από τους Ρωμαίους. Οι μαύρες μέρες της σκλαβιάς ξεκίνησαν, τρία μόλις χρόνια αφότου ο Πύρρος ο βασιλιάς της Ηπείρου άφηνε τα άγια χώματα της Μεγάλης Ελλάδας. Η τύχη του Ελληνισμού της περιοχής είχε κριθεί, μιας και οι Έλληνες δεν αντιστάθηκαν όσο έπρεπε, αφού αναλίσκονταν σε εμφύλιους πολέμους, σπαταλώντας έτσι τις δυνάμεις τους.
Ανάμεσα στους πολλούς που υποδούλωσαν οι Ρωμαίοι ήταν και ο Ανδρόνικος που ήταν τότε μικρό παιδί. Ο Ανδρόνικος γεννήθηκε το 284 π.Χ. περίπου στον Τάραντα. Εκτός από τους ανθρώπους οι Ρωμαίοι λαφυραγώγησαν την πόλη παίρνοντας μαζί τους πολλά αγάλματα, μεταξύ των οποίων και ένα κολοσσιαίο άγαλμα ύψους 14 μέτρων, καθώς και άλλα τεχνουργήματα. Κοινή είναι η μοίρα όλων των ηττημένων σ’ όποια εποχή και να ζουν. Ευτυχώς ο μικρός Ανδρόνικος έπεσε σε καλά χέρια και ο κύριός του, ο Λίβιος Σαλινάτωρας, του έδωσε καλή μόρφωση, διδάσκοντάς του την ελληνική και την λατινική γλώσσα, μιας και όταν τον πήρε κοντά του ήταν ένα αγόρι μόλις 8 ετών.
Ο Ανδρόνικος μεγαλώνοντας έγινε ένας έξυπνος άντρας που αγαπούσε σχεδόν όλα τα λογοτεχνικά είδη. Ο Λίβιος Σαλινάτωρας τον εκτιμούσε πολύ και γι’ αυτό τον απελευθέρωσε. Μετά από λίγο καιρό ο Λίβιος πολιτογραφήθηκε Ρωμαίος πολίτης. Από τότε και σε ένδειξη τιμής για τον κύριό του που του φέρθηκε τόσο καλά, πήρε το όνομά του και ονομάστηκε Λεύκιος Λίβιος Ανδρόνικος.
Ξεκίνησε μεταφράζοντας στα λατινικά τα δυο γνωστότερα έπη των Ελλήνων, την Οδύσσεια και την Ιλιάδα. Με αυτόν τον τρόπο έδωσε στους Ρωμαίους τα πρώτα τους έπη, που από τότε διδάσκονταν στα ρωμαϊκά σχολεία την μετάφραση του Λίβιου Ανδρόνικου.
Το 240 π.Χ., όντας πλέον ένας καταξιωμένος γραμματοδιδάσκαλος, δίδασκε στα παιδιά των Ρωμαίων ελληνικά και λατινικά. Εκείνη την χρονιά ανέβασε στην Ρώμη το πρώτο του δράμα ρωμαϊκού θεάτρου, βασισμένο βέβαια σε Ελληνικά πρότυπα. Αυτό το δράμα καταγοήτευσε τους Ρωμαίους και από τότε καθιερώθηκε η δραματική ποίηση στην Ρώμη. Έγραψε πολλές τραγωδίες, κωμωδίες και λυρικά ποιήματα, που χάθηκαν όμως στο διάβα του χρόνου. Επίσης, έπαιζε και ως ηθοποιός τα έργα του όπως συνηθίζονταν στην αρχαιότητα. Έγινε γνωστός σε όλους τους Ρωμαίους σαν τον άνθρωπο που εισήγαγε την ελληνική παιδεία στο σπίτι του κάθε Ρωμαίου. Μετέφρασε στα λατινικά από τα ελληνικά τις εξής τραγωδίες: Αχιλλεύς, Αίας ο Μαστιγοφόρος, Αίγισθος, Ερμιόνη, Τρωικός ή Δούρειος Ίππος. Έγραψε επίσης 3 κωμωδίες στα λατινικά αντιγράφοντας τα ελληνικά πρότυπα.
Το 207 π.Χ. ο Ανδρόνικος έγραψε έναν ικετήριο ύμνο που θα ψάλλονταν από 9 παρθένες προς τιμήν κάποιου θεού και χάρις σ’ αυτό το ποίημα οι Ρωμαίοι τον έκαναν πρόεδρο της ακαδημίας των ποιητών (collegiam poetarum). Ένωσε με την γραφή του την ελληνική με την ρωμαϊκή φιλολογία, που τότε ήταν στα σπάργανά της. Ο Ανδρόνικος ήταν ένας από τους λόγους που ο περίφημος Ρωμαίος ποιητής Οράτιος έγραψε πως, «Η Ελλάς καταληφθείσα, τον άγριον νικητή κατέκτησε, και τις τέχνες εισήγαγε είς το αγροίκο Λάτιον», θέλοντας να υποδηλώσει πόσο πολύ οι Ρωμαίοι επηρεάστηκαν στα γράμματα και τις τέχνες από τους Έλληνες.
Αίας ο Τελαμώνιος
Τ. Ο. Καβάλας
