Ο ελληνικός ποιμενικός σκύλος είναι γνωστός από την αρχαιότητα.
Ο Πλάτωνας αναφέρει ότι ο ποιμενικός σκύλος της Ηπείρου ήταν γνωστός από τα ομηρικά χρόνια και ήταν ονομαστός για τα καταπληκτικά του χαρίσματα. Ο Μέγας Αλέξανδρος στις εκστρατείες του χρησιμοποιούσε ποιμενικούς σκύλους της Ηπείρου.
Φύλακες-άγγελοι των κοπαδιών είναι οι μεγαλόσωμοι ελληνικοί ποιμενικοί, σκυλιά που χρησιμοποιούνται εδώ και αιώνες για την προστασία κτηνοτροφικών ζώων από μεγάλα σαρκοφάγα.
Προκειμένου όλοι οι κτηνοτρόφοι να «εξοπλιστούν» με έναν πολύτιμο, για την προστασία των κοπαδιών τους, σύντροφο, σύντομα αναμένεται να λειτουργήσει στη Δεσκάτη Γρεβενών το πρώτο κέντρο αναπαραγωγής σκύλων φύλαξης κοπαδιών (ελληνικού ποιμενικού).
Πρόκειται για έργο που υλοποιείται από την Περιφερειακή Ενότητα Γρεβενών της Περιφέρειας δυτικής Μακεδονίας, στο πλαίσιο του προγράμματος LIFE και με τη συμμετοχή της περιβαλλοντικής οργάνωσης για την άγρια ζωή και τη φύση «Καλλιστώ».
Όπως επισημαίνει η οργάνωση, «οι ζημιές που προκαλεί η αρκούδα στα κοπάδια, είτε λόγω της αναποτελεσματικότητας των σκυλιών που χρησιμοποιούν οι κτηνοτρόφοι, είτε λόγω έλλειψης καλών σκύλων φύλαξης κοπαδιών, έχει άμεση επίπτωση στη διατήρηση της αρκούδας στην Ελλάδα, αφού δυσαρεστημένοι παραγωγοί χρησιμοποιούν τακτικά παράνομες μεθόδους, όπως δηλητηριασμένα δολώματα, για την εξόντωση των αρκούδων που τους προκαλούν ζημιές».
Η χρήση των σκύλων φύλαξης κοπαδιών έχει αποδειχθεί ως ένα αποτελεσματικό μέτρο πρόληψης των ζημιών που προκαλεί η αρκούδα στο ζωικό κεφάλαιο.
Ωστόσο, σε πολλές περιπτώσεις, η διαθεσιμότητα αυτών των σκύλων σε βοσκούς, που ενδιαφέρονται για την απόκτηση τους είναι προβληματική και το ίδιο συμβαίνει και με την αποτελεσματικότητα των σκύλων που ήδη διαθέτουν οι κτηνοτρόφοι, λόγω της μη διατήρησής τους (διασταυρώνουν τους σκύλους φύλαξης με άλλα σκυλιά και χάνονται έτσι κάποια από τα βασικά χαρακτηριστικά τους που τα κάνουν τόσο αποτελεσματικούς φύλακες) και λόγω ελλιπών κριτηρίων εκτροφής και εκπαίδευσης τους.
«Το κενό αυτό έρχεται να ‘γεμίσει’ η λειτουργία του σταθμού εκτροφής και αναπαραγωγής καλών σκύλων φύλαξης κοπαδιών. Ο σταθμός θα διαθέτει τις απαραίτητες παροχές ώστε να φιλοξενήσει επιλεγμένους σκύλους φύλαξης κοπαδιών οι οποίοι πληρούν τα απαιτούμενα πρότυπα φυλής. Αυτά τα σκυλιά θα λειτουργήσουν ως γεννήτορες για την εξασφάλιση επαρκούς αριθμού κουταβιών που θα μπορέσει να καλύψει τις επείγουσες και άμεσες ανάγκες των κτηνοτρόφων» εξηγεί ο Θωμάς Τσιάλτας, υπεύθυνος για τη δράση του LIFE που αφορά τη δημιουργία του εν λόγω κέντρου.
«Οι σκύλοι φύλαξης κοπαδιών θα διατίθενται δωρεάν στους κτηνοτρόφους, αφού τους τοποθετήσουμε ειδικό τσιπάκι παρακολούθησης. Επιπλέον, θα υπάρχουν αυστηρά κριτήρια επιλογής των κτηνοτρόφων, με προτεραιότητα σε όσους έχουν υποστεί ζημιές από αρκούδα στα κοπάδια τους και θα ελέγχονται σε σχέση με τη συμπεριφορά τους απέναντι στα ζώα» ανέφερε ο κ.Τσιάλτας, προσθέτοντας ότι οι κτηνοτρόφοι θα παίρνουν ένα ζευγάρι σκύλων, αφού έτσι λειτουργούν αρμονικότερα, σε ηλικία περίπου 2 μηνών.
Σκύλοι Φύλαξης Κοπαδιών
Στην Ευρώπη υπάρχουν διάφορες φυλές σκύλων φύλαξης κοπαδιών, οι οποίες, όμως, δεν διαφέρουν ουσιαστικά στην αποτελεσματικότητα τους ως προστάτες των κοπαδιών.
Στην Ελλάδα, η παραδοσιακή φυλή φύλαξης κοπαδιών είναι ο ελληνικός ποιμενικός. Το ύψος του κυμαίνεται από 60 έως 76 εκ. και το βάρος του από 40 έως 55 κιλά, ενώ δεν είναι σπάνια ακόμα μεγαλύτερα ζώα. Το χρώμα του μπορεί να είναι μαύρο, άσπρο, καφέ, με ρίγες ή πολύχρωμο.
Η ακοή, η όσφρησή του και η όραση του είναι αρκετά οξείες και το σκυλί μπορεί να είναι αρκετά δραστήριο κατά τη διάρκεια της νύχτας, όταν οι πιθανότητες για επιθέσεις αυξάνονται. Επιπλέον, είναι εξαιρετικά ανθεκτικό στις κακουχίες και στο λιγοστό φαγητό.
Οι οικονομικές και κοινωνικές αλλαγές των τελευταίων δεκαετιών στην αγροτική Ελλάδα, σε συνδυασμό με την ανάπτυξη της εντατικής κτηνοτροφίας έχουν μειώσει δραστικά τη λειτουργική χρήση του ελληνικού ποιμενικού.
The Greek Sheepdog is a medium to large size dog, with a solid body and great physical strength that is capable of escorting the flock and also fight with the enemy while maintaining its physical superiority. Its head is massive with its muzzle-skull. The skull is normally curved, with obvious hyper eyebrow arches and it is nearly as wide as it is long. The muzzle and cheeks are wide and deep. It has a scissors or plane bite and is covered by fat and slightly loose lips. The skin is thick and is covered by dense fur.The brown eyes are of average size, egg-shaped, placed symmetrical in parallel lines of the oblong axon of the skull, with enough distance between each other. This dog has a serious penetrating, calm look about him. The tail is thick at the base. Some have long tails while others have short or no tails. The double coat is dense and abundant. Coat colors include black, grayish-brown and white. The breed has never been bred for color, but rather for a heavy skeleton, good muscle, and a dense, semi-long to long coat.
Temperament
This flock guardian dog is NOT a breed for the average pet owner. Proud and hard-working, it is a natural sheep and goat guard, but never gathers or directs them. Working in pairs, the dogs prefer to move at the sides of the flock, guarding against wolves and other predators. The Greek Sheepdog is an independent, brave, decisive, loyal, working dog, with a high sense of duty and strong protective instinct toward animals and its environment.Naturally wary, loyal only to the flock leader-shepherd, the Greek Sheepdog can be characterized as the Big Mountain shepherd’s dog of Greece. The Greek Sheepdog is a flock guardian dog used to guard livestock. This breed had to be strong, to be able to persecute during the fight with the enemy as well as to be able to adapt to rough conditions. It does not tolerate violent behavior. It is extremely dominant and requires an owner with very strong leadership; one who understands its flock guardian ways. When placed in a pack situation, this breed will seek to be top dog by intense fights. Suspicious but tactful in the presence of strangers, he doesn’t make friends easily. He may appear calm, but he is ready to protect at all costs at any time. When protecting his flock he moves along the border, selecting places from where he will be able to see a wide area. He’s aggressive toward the wild animals and able to drive them back with his deep bark. If his deep bark does not drive them away he will pursue the intruder and attack. Early socialization is vital if the dog is to be a trustworthy companion. He can be trained and has a tendency to judge a situation before taking any action. This breed is best trained by an experienced handler who understands how to earn the dog’s respect. The objective in training this dog is to achieve pack leader status. It is a natural instinct for a dog to have an order in its pack. When we humans live with dogs, we become their pack. The entire pack cooperates under a single leader. Lines are clearly defined and rules are set. Because a dog communicates his displeasure with growling and eventually biting, all other humans MUST be higher up in the order than the dog. The humans must be the ones making the decisions, not the dogs. That is the only way your relationship with your dog can be a complete success. This breed should not be pushed to aggressiveness. The Greek Sheepdog walks with a short trot. While walking, the dog keeps the head low. This breed tends to mature slowly.Females have many puppies and are good mothers.
Living Conditions
This breed needs acreage. It’s a robust dog with good physique and a powerful muscular body. This breed is capable of moving all day under difficult weather conditions, in inaccessible areas and with minimum demands for food and facing the wild beasts that threaten the flocks by running after them and fighting them.
Exercise
Very energetic and must have various activities to keep him busy. Boredom will lead to destructive tendencies and excessive barking. When they are not actively working as a flock guard they need to be taken on a daily walk, where they are made to heel beside or behind the person holding the lead, never in front, as instinct tells a dog the leader leads the way, and that leader needs to be the human.
