Ο Oswald Spengler, Γερμανός ιστορικός, φιλόσοφος, αλλά και κοινωνικός αναλυτής, γόνος οικογένειας ανθρακωρύχων, γεννήθηκε το Μάιο του 1880 στο Μπλάκενμπουργκ της Γερμανίας. Στα πέντε χρόνια της ζωής του, γράφει ο άγνωστος τότε σε αυτόν Νίτσε το έργο «Τάδε έφη Ζαρατούστρα», το οποίο αργότερα θα τον επηρεάσει καθοριστικά. Η πεσιμιστική – ρομαντική οπτική του έχει έντονες επιρροές από τη νιτσεϊκή σκέψη και συνοδευόταν από την εχθρότητα απέναντι στην τεχνολογία και τις άλλες φυλές. Σπούδασε ευρύ φάσμα θετικών και ανθρωπιστικών επιστημών, όπως μαθηματικά, φιλολογία, ιστορία και φυσικές επιστήμες στα πανεπιστήμια της Γερμανίας, ενώ εντρύφησε στη διδασκαλία του μέγα αρχαίου Έλληνα φιλοσόφου Ηράκλειτου. Το 1904 αναγορεύεται σε διδάκτορα της φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο του Γκέντιγκεν, θέση την οποία θυσιάζει, μετά από επτά έτη, για να συγγράψει το βιβλίο του, το οποίο εξεδόθη το 1918, υπό τον τίτλο «Η Παρακμή της Δύσης». Πεθαίνει το 1936, αλλά οι πεσιμιστικές του ιδέες περί της δυτικής παρακμής συνεχίζουν να ασκούν διαχρονική επιρροή, ιδιαίτερα σε εποχές κρίσεων.
Από πολύ νωρίς στρέφεται σε ιστορικοφιλοσοφικές μελέτες, ενώ βασικός άξονας της ενασχόλησης του με την ιστορία, υπήρξε η διερεύνηση και η κατάδειξη των νόμων που διέπουν την ανάπτυξη, την ολοκλήρωση και την πορεία παρακμής των μεγάλων πολιτισμών της ανθρωπότητας. Κυριαρχικό στοιχείο του έργου του είναι η αντίληψη του κάθε πολιτισμού ως οργανική οντότητα. Διαπραγματεύεται το οριστικό σβήσιμο ολόκληρου του Δυτικού πολιτισμού, μέσω τεκμηριωμένης ιστορικής ανάλυσης, εννοώντας την απονέκρωση του αξιακού συστήματος που τον δημιούργησε, που σημαίνει ότι όλες οι συνεπαγωγές του μοιραία θα μαραζώσουν, αποκομμένες από τη ρίζα τους. Θεωρεί ότι ο δυτικός πολιτισμός έχει φτάσει στο πνευματικό του γήρας και οι λαοί του τείνουν σε μία κατάσταση πολιτιστικής αδράνειας, την αποκαλούμενη ως «φελαχοποίηση».
Θεωρείται ο Προφήτης της παρακμής της Δύσης, διατυπώνοντας μια συλλογιστική μελέτη των πολιτισμών, θεωρώντας τους ως έμβια – βιολογικά όντα που διανύουν τον κύκλο της γέννησης, της ωρίμανσης, της ακμής, της παρακμής και του θανάτου, διατρέχοντας τις ανθρώπινες ηλικιακές βαθμίδες. Προσιδιάζουν σε μεγάλους οργανισμούς, οι οποίοι υπόκεινται σε μια κυκλική ανέλιξη, ενώ η παγκόσμια Ιστορία είναι η συνολική βιογραφία τους. Έκαστος έχει τη δική του ψυχή, η οποία αποτυπώνεται ακριβέστερα στην τέχνη, την οικονομική και επιστημονική σκέψη, καθώς και τη θρησκεία του. Ως σημάδια που προδικάζουν την κατάρρευση του δυτικού πολιτισμού επεσήμανε την επικρατούσα δύναμη του χρήματος σε όλα τα επίπεδα, αλλά και την κυριαρχία των μέσων μαζικής ενημέρωσης, στην κατεύθυνση της ανθρώπινη σκέψης, σε συνδυασμό με την έλλειψη προπομπών στους διανοούμενους και τους εκπαιδευτές της πολιτισμικής πραγματικότητας. Με περιγελαστική διάθεση αντιμετώπιζε τις τελεολογικές θεωρήσεις των ιστορικών εποχών, που συχνά χαρακτηρίζονται ως «καταδικασμένες» να περάσουν σε επόμενες «αυτοκαθαιρούμενες», υπό την έννοια κάποιας θρησκευτικής λυτρώσεως.
Η κυκλική θεωρία του Oswald Spengler δεν καταργεί μόνο το γνώριμο σχήμα περιοδολόγησης της παγκόσμιας ιστορίας, αλλά προτείνει την κυκλική – οργανική θνησιγένεια όλων των μορφών του πολιτισμού, την άρνηση του προοδευτισμού και της πίστης στη συνεχή, ευθύγραμμη πρόοδο. Αποφαίνεται ότι οι πολιτισμοί παραμένουν ανεξάρτητοι ο ένας από τον άλλο, με μοναδικό κοινό τους χαρακτηριστικό την οργανική τους νομοτέλεια, που συνιστά το πεπρωμένο τους. Κάθε πολιτισμός είναι ένας οργανισμός που διατηρεί σε κάποιο βαθμό μια σχέση με το εξωτερικό του περιβάλλον, παραμένοντας, όμως, πάντοτε αυτοτελής και ανεξάρτητος, ενώ η αυτοτέλεια του αυτή διέπεται από τον δικό της νόμο κίνησης. Ο γερμανός φιλόσοφος ασχολήθηκε με την βαθιά επίδραση των θρησκευτικών δογμάτων στους πολιτισμούς και στις κοινωνίες, σε μια εποχή που οι πάντες πίστευαν ότι η επιστημονική και η τεχνική πρόοδος θα ήταν ικανές από μόνες τους να αλλάξουν τα πάντα προς το καλύτερο, κάτι για το οποίο πολύ σύντομα διαψεύστηκαν. Γαλουχημένος με την γερμανική παράδοση της οντολογίας και του αντιδιαφωτισμού, βαθιά επηρεασμένος από τους Γκαίτε, Βάγκνερ και Νίτσε, επαναφέρει στο επίκεντρο του κοσμικού γίγνεσθαι τον Μύθο, ο οποίος αποτελεί το άχρονο παρόν. Προηγείται και ορίζει την ιστορία, αλλά και έπεται αυτής. Υπό αυτή την έννοια κάθε μεγαλόσχημος μύθος τοποθετείται στην αρχή ενός αφυπνιζόμενου πολιτισμού, αποτελώντας την πρώτη μορφοπλαστική του πράξη.
Ομοιάζει τον πολιτισμό με τη φύση, καθώς είναι συνδεδεμένος με τον χωροχρόνο. Με αυτό τον τρόπο θεωρεί τη φύση συνάρτηση των πολιτισμών, ενώ την Ιστορία ως την πραγμάτωση μιας ψυχής, η οποία μιλά μια συγκεκριμένη γλώσσα, αυτή που αποκαλείται «Πολιτισμός». Την πεποίθηση του αυτή ο Spengler την εμπλουτίζει με την έννοια του πεπρωμένου, ταυτίζοντας το με το «Αίμα», το αίμα το προγονικό που ρέει μέσα από την συνέχεια των γενεών. Η ανθρωπότητα ιδωμένη απλά, παραμένει μια ιδεολογική έννοια, κενή ιστορικού περιεχομένου, δίχως βιολογικό χαρακτήρα. Εν αντιθέσει, επισημαίνει πως τόσο βιολογικό, όσο και ιστορικό περιεχόμενο διαθέτει μόνο η Φυλή, ο Λαός και η Πόλις, όπου το πεπρωμένο είναι σε θέση να πλάθει την Ψυχή και την Ύπαρξη της. Εμβαθύνει στην έννοια της «Αλήθειας», εντοπίζοντας την αιωνιότητα της μονάχα σε συνάρτηση της με τη Φύση. Εκεί μονάχα διακρίνεται η αυθεντικότητα και το διαχρονικό του χαρακτήρα της, καθώς αυτό που αποκαλύπτεται είναι θεμελιωμένο σε αρχές νομοτελειακές και κατά συνέπεια αδιαμφισβήτητες.
Ενάντια στην αξία του Αίματος και της Παράδοσης, αντιπαραβάλλει την εξέγερση των δυνάμεων του χρήματος και του πνεύματος. Στην φαύλη αυτή κατάσταση, το μόνο που θεωρεί ικανό να την ανατρέψει είναι το Αίμα, η Φυλή δηλαδή, σε ένα είδος τελικής αναμετρήσεως. Επίσης, θεμελιώδης είναι ο τρόπος που ο συγγραφέας αντιλαμβάνεται τον «Μεγάλο Άνδρα», ταυτίζοντας τον ίδιο με το πεπρωμένο, καθώς ως πολιτικός άνδρας ενσαρκώνει όλη την ιστορία στο πρόσωπο του. Χαρακτηριστικά, εντοπίζει τον καταλυτικό του ρόλο στις πράξεις των πολλών, ενώ στην προσωπικότητα και το ήθος του διαβλέπει το επερχόμενο μέλλον. Τον μέγα πολιτικό τον χαρακτηρίζει ως «Σπορέα» και «Καλλιεργητή» του λαού του, δίνοντας με αυτό τον τρόπο έμφαση στο ρόλο του «Εθνικού Ηγέτη».
Διαβάστε περισσότερα στην Αντεπίθεση
Διαβάστε περισσότερα: http://www.xryshaygh.com/index.php/enimerosi/view/oswald-spengler-h-parakmh-ths-dushs#.UhcrlJJM_-Q#ixzz2cmc5JSei