Εδώ και ένα μήνα περίπου μετά το τραγικό περιστατικό της Αμφιάλης οι μεγαλοεκδότες, πέρα από την «πληροφόρηση» που παρέχουν για το περιστατικό αυτό και την «εγκληματική φύση» της ΧΡΥΣΗΣ ΑΥΓΗΣ, «φροντίζουν» για τη μελέτη του αναγνωστικού τους κοινού τόσο με πολυσέλιδα βιβλία-πατσαβούρες όσο και με κινηματογραφικές ταινίες ή «ντοκυμαντέρ».
Στα πλαίσια αυτά, την Κυριακή 13 Οκτωβρίου κυριακάτικη εφημερίδα θεώρησε ότι μπορεί να μας εντρυφήσει στο θέμα του «φασισμού» δίνοντας ως «δώρο» την κινηματογραφική ταινία «το κύμα» (Die welle), γερμανικής παραγωγής του 2008. Είχα παρακολουθήσει την ταινία αυτή πριν ακόμη βγει στους εγχώριους κινηματογράφους σε κάποια ειδική προβολή πρεμιέρας και δεν δυσκολεύτηκα να βγάλω τα συμπεράσματά μου.
Το κεντρικό μήνυμα, το οποίο θέλει να περάσει ο δημιουργός της ταινίας, είναι η αποθέωση του ατομοκεντρισμού. Θεωρώντας πως ο αριστερισμός είναι αντεστραμμένος και κεκαλυμμένος φιλελευθερισμός, η πρακτική τους εφαρμογή οδηγεί στον ίδιο κοινό παρονομαστή. Ανεξαρτήτως, λοιπόν, από το όποιο ιδεολογικό προφίλ του σκηνοθέτη, το μήνυμα, το αποτέλεσμα που θέλει να περάσει στους θεατές είναι συγκεκριμένο : Μείνετε μακριά από καταστάσεις ανεξέλεγκτες, καταστάσεις που μπορούν να οδηγήσουν σε δυσάρεστα για το σύστημα δεδομένα.
Οι έννοιες της Συλλογικότητας, του Ομαδικού Πνεύματος, της Αλληλεγγύης, της Συντροφικότητας, της Πειθαρχίας, της προσήλωσης στον Κοινό Στόχο είναι καταδικαστέες όταν -αντί για ανώδυνες, ελεγχόμενες ψευτοεπαναστατικές παρέες που κινούνται μεταξύ φαιδρής γραφικότητας, απατηλών ψευδαισθήσεων και τεχνητών καταστάσεων- οδηγούν καταρχάς στην αμφισβήτηση και κατόπιν στη δημιουργία εμπεριστατωμένων Ομάδων Ανθρώπων με ξεκάθαρη ιδεολογία, οι οποίες αρνούνται ευθέως τα σάπια πρότυπα του διεφθαρμένου και χωρίς ουσιαστικά ιδανικά σύγχρονου κόσμου.
Στη συγκεκριμένη ταινία οι μαθητές φέρονται ως ρεμάλια, μέχρι τη στιγμή που το «πείραμα», το οποίο επιχειρεί ο καθηγητής-καθοδηγητής τους, τους μεταμορφώνει σε μια ισχυρή κοινωνική ομάδα, χωρίς όμως συγκεκριμένους σκοπούς και στόχους. Οι «καλοί» του έργου, οι οποίοι δεν εντάσσονται στην ομάδα με την ονομασία «το κύμα», περιορίζονται στην «ελευθεριάζουσα» μαθήτρια (με την ακόμη πιο «ελευθεριάζουσα» μητέρα της…) και μια φίλη της, οι οποίες δεν μπορούν να κατανοήσουν τι ακριβώς είναι αυτό που γοητεύει τους συμμαθητές τους και ταυτίζονται όλο και περισσότερο με τη Συλλογικότητα «Το κύμα».
Η αλήθεια είναι πως η Συλλογικότητα αυτή είναι ασαφής και χαλαρή στο περιεχόμενό της, δεν έχει επ’ ουδενί κάποιον ιδεολογικό ορίζοντα, πόσο μάλλον «ναζιστικό» χαρακτήρα. Η φυλετική συνοχή και ο εθνοτικός παράγοντας δεν αποτελούν απαραίτητα στοιχεία (απόδειξη ο τούρκος μαθητής που αποτελεί κινητήριο μοχλό στην ομάδα), ενώ το κήρυγμα του καθηγητή-καθοδηγητή (πριν, φυσικά, φανεί πως αυτό ήταν στημένο) λίγο πριν το τέλος της ταινίας εναντίον της παγκοσμιοποίησης, της αδικίας και υπέρ του «κύματος», το οποίο πρέπει να εξαπλωθεί για να αναγεννηθεί η Γερμανία θα μπορούσε να ειπωθεί τόσο από τους Εθνικιστές όσο και από τους Κομμουνιστές.
Ακόμη και τα δευτερεύοντα στοιχεία, όπως η ομοιόμορφη στολή και ο κοινός χαιρετισμός συνηγορούν σ΄ αυτό. Βεβαίως, ο σκηνοθέτης είναι ξεκάθαρος προς τον προσδιορισμό του: ο πραγματικός κίνδυνος, ο οποίος οδηγεί στον ολοκληρωτισμό, έχει συγκεκριμένο περιεχόμενο λόγω του Εθνικοσοσιαλιστικού παρελθόντος της Γερμανίας. Έτσι, ο Εθνικισμός δαιμονοποιείται σε οποιαδήποτε άλλη Χώρα, ακόμη και με το ξεχωριστό εγχώριο περιεχόμενό του.
Πειράματα όπως «το κύμα» οδηγούν σε καταστρεπτικές συνέπειες, οδηγούν «στο τσουνάμι του ναζισμού», ο οποίος δεν ελέγχεται. Αυτό είναι το «ηθικό δίδαγμα» που θέλει να περάσει η ταινία. Ο «καλός μαθητής», λοιπόν, είναι αυτός που απλώς κοιτά το τομάρι του ή έστω η όποια κοινωνικοποίησή του περιορίζεται σε περιθωριακά κινήματα, τα οποία -σε αντίθεση με τα μειοψηφικά Ιδεολογικά Κινήματα- είναι κατά κανόνα παρακμιακά και εκφράζουν την «εναλλακτική» σήψη της σημερινής Κοινωνίας. Κινήματα συνήθως μονοθεματικού χαρακτήρα με εκφυλιστικό ή απλώς ακίνδυνο περιεχόμενο (π.χ. δικαιώματα ομοφυλοφίλων, οικολόγοι).
Είναι σίγουρο ότι η κινηματογραφική ταινία «το κύμα» θα «ενθουσιάσει» τους «αντικειμενικούς» κριτικούς για το «ουμανιστικό», αντιολοκληρωτικό, αντιφασιστικό, «ούλτρα» φιλελεύθερο πνεύμα της. Ταυτόχρονα, όμως, θα τους «προβληματίσει» για το ενδεχόμενο δημιουργίας τέτοιων ανεξέλεγκτων αντισυστημικών ομάδων Ανθρώπων. Η ταινία, αναμφίβολα, έχει ενδιαφέρον και ο καθένας αναλόγως της κοσμοθεωρητικής και βιοθεωρητικής στάσης απέναντι στη Ζωή βγάζει τα δικά του συμπεράσματα.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΑΣΤΟΡΑΣ
Διαβάστε περισσότερα: http://www.xryshaygh.com/index.php/enimerosi/view/to-kuma-die-welle-h-apothewsh-tou-atomokentrismou#ixzz2ho9RSDlM