Αν και ο φιλόσοφος είναι περισσότερο γνωστός σαν φιλόσοφος της απαισιοδοξίας, στην πραγματικότητα αυτό που επιδίωκε ήταν να βρει τρόπους αντίστασης στην απογοήτευση και την αθλιότητα της ανθρώπινης ζωής, μέσα από καλλιτεχνικές, ηθικές και ασκητικές μεθοδεύσεις, με κύριο ζητούμενο την κατάδειξη της έννοιας της «βουλητικής ακεραιότητας». Ένα, δηλαδή, από τα σημεία εστίασης της φιλοσοφίας του ήταν η διερεύνηση του πάνω στο ατομικό κίνητρο, ενώ τόνιζε τον ρόλο του κύριου κινήτρου δράσης των ανθρώπων, το οποίο ονόμαζε Βούληση.
Ωστόσο, πριν από τον Σοπενχάουερ, ο Χέγκελ είχε εισαγάγει την έννοια του Zeitgeist, την ιδέα ότι η κοινωνία διέπεται από μια συλλογική συνείδηση, η οποία κατέτεινε προς μία συγκεκριμένη κατεύθυνση, δίνοντας την κατευθυντήριο γραμμή στα μέλη της. Ο Σοπενχάουερ, όμως, γνώστης της φιλοσοφίας του Καντ και του Χέγκελ, άσκησε κριτική στη λογική βελτιοδοξία και την πίστη ότι η ατομική ηθική καθορίζονταν από την κοινωνία και από τον Λόγο. Αντίθετα, ο Γερμανός φιλόσοφος πίστευε ότι οι άνθρωποι υποκινούνταν από τις ίδιες τους τις βασικές επιθυμίες, ή από τη Wille zum Leben (βούληση του ζην), η οποία κατεύθυνε όλη την ανθρωπότητα. Έτσι, για τον Σοπενχάουερ η ανθρώπινη επιθυμία ήταν μάταιη, άλογη, ακαθοδήγητη, κάτι που ίσχυε για όλο το σύνολο της ανθρώπινης δράσης. Η Βούλησηεκλαμβανόταν από εκείνον ως μια μεταφυσική οντότητα που ελέγχει όχι μόνο τις πράξεις του ατόμου, αλλά εν τέλει και όλα τα παρατηρήσιμα φαινόμενα.
Παράλληλα, στο διάσημο έργο του «Ο Κόσμος ως Βούληση και ως Παράσταση», φαίνεται να καταπιάνεται και να αναπτύσσει το συμπέρασμα του Καντ ότι εμείς δημιουργούμε τους νόμους της φύσης, και επεκτείνοντας τη σκέψη του, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι εμείς οι άνθρωποι δημιουργούμε την βίαιη εκδοχή της φύσης, αφού την «εξατομίκευση», την οποία επιβάλλουμε στα πράγματα, στην ουσία την απευθύνουμε σε μια τυφλή μαχητική ενέργεια, η οποία, μόλις εξατομικευτεί και υλοποιηθεί, στρέφεται εναντίον του εαυτού της, τρώει τις σάρκες της και ασκεί βία κατά του εαυτού της. Έτσι, η δίψα του ανθρώπου για επιστημονική και πρακτική γνώση δημιουργεί έναν κόσμο που τρώει τον εαυτό του.
Στο σημείο αυτό, λοιπόν, ξεκινάει η περίφημη απαισιοδοξία του Σοπενχάουερ, καθώς θεωρεί ότι ως άτομα είμαστε τα δυστυχή προϊόντα της ίδιας μας της επιστημολογικής δραστηριότητας και ότι μέσα στον κόσμο της φαινομενικότητας, τον οποίο κατασκευάζουμε, η μοίρα μας είναι να συγκρουόμαστε με άλλα άτομα και να επιδιώκουμε πάντα να αποκτήσουμε πιο πολλά από όσα δικαιούμαστε. Ο κόσμος της καθημερινής ζωής, συνεπώς, γίνεται στην ουσία του βίαιος και απαγορευτικός, καταλήγοντας η καθημερινή ζωή να είναι μαρτυρική, κατάσταση την οποία ο φιλόσοφος παραλληλίζει με το μαρτύριο του Σίσυφου.
Πολύ χαρακτηριστικός, επίσης, είναι και ο τρόπος που ο Σοπενχάουερ αποτυπώνει τη θεώρηση του στις ακόλουθες ρήσεις του:«Η ζωή δεν είναι τίποτα άλλο παρά ένας αγώνας για την ύπαρξη, με τη βεβαιότητα ότι στο τέλος θα νικηθούμε», «Ο θάνατος είναι το δαιμόνιο που εμπνέει, ο μουσηγέτης της φιλοσοφίας. Χωρίς αυτόν, δύσκολα θα μπορούσε να φιλοσοφήσει ο άνθρωπος». Μόνο που στο σημείο αυτό αξίζει να δούμε πέρα από το προφανές, ανακαλύπτοντας την αίσθηση αισιοδοξίας που μεταδίδει με μοναδικό τρόπο διαμέσου της σκέψη του.
Για εκείνον η Βούληση αποτελεί την πανίσχυρη εκείνη δύναμη, που δεν υποκύπτεισε κανένα φαινόμενο ή φαινομενικό Είναι και κυβερνά τα πάντα. Δεν αποτελεί αντικείμενο λογικής ή νοησιαρχικής σύλληψης, ούτε υπόκεινται σε όρους ή συνθήκες. Αντίθετα, η βούληση διατρέχει τη σύμπασα φύση, ζωογονεί και αναζωογονεί τον κόσμο. Το ζητούμενο, λοιπόν κατά τον Σοπενχάουερ, είναι κατά πόσο ο άνθρωπος συλλαμβάνει αυτή τη βούληση και την κάνει όπλο του στη ζωή. Ο φιλόσοφος προσέθετε, επίσης, ότι μια τέτοια βούληση δεν ταυτίζεται με τις βουλητικές πράξεις των ατόμων, καθώς εάν συνέβαινε αυτό, η βούληση θα ήταν καπρίτσιο και όχι ο «τιτάνας θεός» του ανθρώπου. Για τον Σοπενχάουερ, λοιπόν, η βούληση καθεαυτή είναι η ίδια η ελευθερία.
Από το θάνατο του Γερμανού φιλοσόφου και έπειτα, η φιλοσοφία του, συμπεριλαμβανομένης της μεταφυσικής ανάλυσης της Βούλησης, η άποψη του πάνω στο κίνητρο και την επιθυμία, καθώς και ο αφοριστικός τρόπος γραφής του, άσκησε καθοριστική επιρροή σε σημαίνοντες προσωπικότητες του πνεύματος, όπως ήταν ο Φρειδερίκος Νίτσε, ο Ρίχαρντ Βάγκνερ, ενώ εξακολουθεί να ασκεί ιδιαίτερη γοητεία σε όσους προβληματίζονται σχετικά με το νόημα της ανθρώπινης ζωής, αλλά και σε όσους ασχολούνται επαγγελματικά με τη μουσική, τη λογοτεχνία και τις εικαστικές τέχνες. Πάντως, είναι αναμφισβήτητο το γεγονός ότι η φιλοσοφική σκέψη του Σοπενχάουερ διανοίγει μοναδικούς δρόμους ενάντια στον εκφυλισμό του Είναι μας μέσα στον κόσμο.
Διαβάστε περισσότερα: http://www.xryshaygh.com/index.php/enimerosi/view/arthur-schopenhauer-thelhsh-gia-zwh#ixzz3B6goTng0
