Κατά 150% αυξήθηκαν μέσα στην τελευταία πενταετία τα αιτήματα των κυβερνήσεων του πλανήτη προς τη Google να τους δώσει στοιχεία σχετικά με χρήστες της, οι οποίοι θεωρούνται εμπλεκόμενοι σε διάφορες εγκληματικές ή αντεθνικές δραστηριότητες. Τα αιτήματα αφορούν τις αναζητήσεις των χρηστών, το λογαριασμό ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, το YouTube κ.α.
Την αποκάλυψη έκανε η ίδια η αμερικανική εταιρεία, στο πλαίσιο της «έκθεσης διαφάνειας» που δημοσιοποιεί ανά εξάμηνο, σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο και τους «Τάιμς της Νέας Υόρκης». Ο επικεφαλής του νομικού τμήματος της Google Ρίτσαρντ Σαλγάδο δήλωσε ότι «υπήρξε μια αύξηση (αιτημάτων) κατά 15% σε σχέση με το δεύτερο εξάμηνο του 2013 και μια αλματώδης άνοδος κατά 150% από τότε που αρχίσαμε να δημοσιοποιούμε τα σχετικά στοιχεία το 2009».
Από τις ΗΠΑ ειδικά, τα αντίστοιχα αιτήματα αυξήθηκαν κατά 19% και 250%, χωρίς να υπολογίζονται τα σχετικά μυστικά αιτήματα εκ μέρους του FBI ή αμερικανικών ειδικών δικαστηρίων για λόγους εθνικής ασφάλειας.
Η Google έκανε γνωστό ότι δέχτηκε συνολικά 31.698 αιτήματα από διάφορες κυβερνήσεις εντός του πρώτου εξαμήνου του 2014, τα οποία αφορούσαν περίπου 48.000 λογαριασμούς χρηστών. Τα περισσότερα (12.539 ή περίπου το 40%) προέρχονταν από τις ΗΠΑ και ακολουθούσαν Γερμανία (3.338) και Γαλλία (3.002). Η εταιρεία ανταποκρίθηκε θετικά -εν όλω ή εν μέρει- στο 65% των περιπτώσεων. Εννέα χώρες ζήτησαν στοιχεία για πρώτη φορά, μεταξύ των οποίων η Αλβανία, η Αίγυπτος και το Λουξεμβούργο.
H Google, καθώς και άλλοι τεχνολογικοί γίγαντες, όπως η Microsoft και το Facebook, εκδηλώνουν την προθυμία τους να αποκαλύψουν περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα αιτήματα των κυβερνήσεων, καθώς θέλουν να καθησυχάσουν τις ανησυχίες των χρηστών τους, μετά τις απανωτές αποκαλύψεις για τα μυστικά προγράμματα παρακολούθησης του διαδικτύου από τις μυστικές υπηρεσίες διαφόρων κρατών.
Στο στόχαστρο ο μυστικός αλγόριθμος
Εξάλλου, σύμφωνα με τους «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς», η γερμανική κυβέρνηση θέλει να «στριμώξει» τη Google για να αποκαλύψει περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με την περίφημη μυστική «φόρμουλα» (αλγόριθμο), που βρίσκεται πίσω από τις αναζητήσεις της εταιρείας. Η πρωτοβουλία αυτή ασφαλώς θα χαροποιήσει τους ανταγωνιστές της Google, αλλά η αμερικανική εταιρεία αναμένεται να αρνηθεί πεισματικά.
Σε συνέντευξή του στη βρετανική εφημερίδα, ο γερμανός υπουργός Δικαιοσύνης Χάικο Μάας τόνισε ότι η Google πρέπει να γίνει «πιο διαφανής» σχετικά με τον αλγόριθμο που χρησιμοποιεί για να κατατάσσει τα αποτελέσματα των αναζητήσεων των χρηστών, καθώς η κατάταξη αυτή έχει σημαντικές θετικές ή αρνητικές επιπτώσεις για έναν χρήστη, μια εταιρεία ή μια χώρα.
Η γερμανική σκληρή στάση συμβαδίζει με -και υποδαυλίζει- την ανάλογη στάση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία δεν δείχνει διάθεση συμβιβασμού με την Google, στη διαμάχη που έχει ξεκινήσει μαζί της, κατηγορώντας την ότι εκμεταλλεύεται την κυρίαρχη θέση που έχει αποκτήσει στην online αγορά διεθνώς.
«Σε τελευταία ανάλυση, το όλο θέμα έχει να κάνει με το πόσο διαφανείς είναι οι αλγόριθμοι που χρησιμοποιεί η Google για να ταξινομεί τα αποτελέσματα των ερευνών της. Όταν μια μηχανή αναζήτησης έχει πια τέτοια επίπτωση στην οικονομική ανάπτυξη, αυτό είναι ένα θέμα που πρέπει να διευθετήσουμε», δήλωσε ο Χάικο Μάας, ο οποίος είναι υπεύθυνος και για την προστασία των καταναλωτών. «Όλοι χρησιμοποιούμε το διαδίκτυο και ξέρουμε ότι όποιος δεν βρίσκεται στην κορυφή των αποτελεσμάτων των αναζητήσεων, είναι σαν να μην υπάρχει», πρόσθεσε.
Οι επικριτές της Google θεωρούν ότι το μυστικό «όπλο» της Google, oι αλγόριθμοι αναζήτησης, «χειραγωγούνται» έτσι ώστε να πλήττουν τους ανταγωνιστές της, γι’ αυτό ζητούν μεγαλύτερη διαφάνεια. Η Google αντιτείνει ότι κάτι τέτοιο θα εξέθετε την μηχανή αναζήτησής της σε έναν κατακλυσμό από ανεπιθύμητες επιρροές (spam), ενώ επιμένει ότι δεν είναι δυνατό να παραδώσει δωρεάν στους αντιπάλους της τα εμπορικά μυστικά της.
Η Google έχει μερίδιο 90% έως 95% στην αγορά αναζητήσεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, έναντι 68% στις ΗΠΑ. Γι’ αυτό, όπως ανέφερε ο Γερμανός υπουργός, «η δύναμη της Google πάνω στους καταναλωτές και τους παράγοντες της αγοράς είναι εντυπωσιακή. Πρέπει να εξετάσουμε ποιά προληπτικά μέτρα πρέπει να ληφθούν, ώστε αυτή η εξουσία να μην γίνεται εργαλείο κατάχρησης». Ο Χάικο Μάας έφθασε στο σημείο να δηλώσει ότι ως «έσχατη λύση» μπορεί να εξεταστεί η διάσπαση της Google.
Μετά τις αποκαλύψεις του Έντουαρντ Σνόουντεν (και όχι μόνο) σχετικά με την διαδικτυακή κατασκοπεία και στην Ευρώπη εκ μέρους των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών (κυρίως της NSA), η γερμανική κυβέρνηση δείχνει αποφασισμένη να προωθήσει αυστηρότερους κανονισμούς στο θέμα της προστασίας των προσωπικών δεδομένων των ευρωπαίων χρηστών και των ευρωπαϊκών κρατικών μυστικών.
