Ημέρα Τιμής και Μνήμης των αγωνιστών και των αθώων που σφαγιάσθηκαν από τους Τούρκους στο Ολοκαύτωμα της Κασσάνδρας, όταν έπεσε και το τελευταίο οχυρό της Χαλκιδικής, οι πόρτες της Κασσάνδρας, στις 14 Νοεμβρίου 1821.
Η επανάσταση του 1821 αποτελεί, χωρίς αμφιβολία, τον μεγαλύτερο σταθμό της ιστορίας του νέου Ελληνισμού, της πρώτης ελεύθερης κρατικής υπόστασης του μετά από τέσσερις αιώνες σκλαβιάς. Παντού κατά την διάρκεια του αγώνα διαδραματίστηκαν εξίσου μεγάλα στην τραγικότητα τους γεγονότα, που για διάφορους λόγους δεν έτυχε να πάρουν την ίδια δημοσιότητα. Δεν υπάρχει Ελληνική περιοχή, που να μην συνέβαλε σημαντικά στον αγώνα της ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ. Ξεχωριστή θέση κατέχει η προσφορά της πολύπαθης γης της Μακεδονίας που με τους αγώνες και τις θυσίες της βοήθησε αποφασιστικά στην εδραίωση της Επανάστασης και τελικά στην επιτυχία της.
Ας προσπαθήσουμε λοιπόν να δούμε τι έγινε εκείνες τις μέρες πριν από 193 χρόνια, να μπούμε μέσα στην ψυχή των κατοίκων, που ζούσαν σ’ αυτόν εδώ τον τόπο, και να βγάλει ο καθένας τα δικά του συμπεράσματα για το νόημα της Επανάστασης για το μήνυμα που δίνει σήμερα, στην παγκοσμιοποιημένη κοινωνία της υπερκατανάλωσης, της ισοπέδωσης και της Νέας Τάξης Πραγμάτων.
Ο επαναστατικός αγώνας στη Χαλκιδική άρχισε με την άφιξη στο Άγιον Όρος κατά τα τέλη Μαρτίου 1821, του Σερραίου μεγαλέμπορου και Φιλικού Εμμανουήλ Παπά. Ο Παπάς, ακολουθώντας την εντολή του Αλέξανδρου Υψηλάντη να προετοιμάσει το έδαφος και να ξεσηκώσει την Μακεδονία, προμηθεύτηκε στην Κωνσταντινούπολη όπλα και πολεμοφόδια και με το καράβι του Χατζή Βισβίζη από τον Αίνο, αναχώρησε για το Άγιον Όρος, που θεωρούνταν ως το πιο κατάλληλο ορμητήριο, γιατί πολλοί μοναχοί είχαν μυηθεί ήδη στην Φιλική Εταιρεία.
Στις 17 Μαΐου άρχισαν οι πρώτες συγκρούσεις στον Πολύγυρο και τα φοβερά αντίποινα των Τούρκων στη Θεσσαλονίκη, τα οποία όμως, αντί να τρομοκρατήσουν τους Έλληνες, έφεραν το αντίθετο αποτέλεσμα, τους εξαγρίωσαν και προκάλεσαν τη γενίκευση της επανάστασης στη Χαλκιδική. Η Κασσάνδρα και το Άγιον Όρος, αποτελούσαν στρατηγικά ερείσματα για την εξάπλωση και διατήρηση της επανάστασης στη Χαλκιδική, γιατί ήταν εύκολο να οχυρωθούν και να κρατηθούν και με σύμπραξη του στόλου να αποτελέσουν θαυμάσια ορμητήρια και άσυλα.
Παρά τις αρχικές επιτυχίες, οι πολυάριθμες τουρκικές δυνάμεις κατάφεραν να νικήσουν τον καπεταν Χάψα στα Βασιλικά και τον Εμμανουήλ Παππά στη Ρεντίνα, αναγκάζοντας τους επαναστατημένους Έλληνες να οχυρωθούν στις Πόρτες της Κασσάνδρας, στη σημερινή Ποτίδαια.
Οι Τούρκοι καθημερινά πλησίαζαν τις ελληνικές γραμμές με αλλεπάλληλα προχώματα. Διοικητής των στρατευμάτων και Πασάς της Θεσσαλονίκης διορίζεται ο ικανός και δραστήριος βεζίρης Μεχμέτ Εμίν, γνωστός και ως Εμπού Λουμπούτ, στον οποίο η Πύλη αναθέτει να εκστρατεύσει εναντίον του Αγίου Όρους και της Κασσάνδρας. Κατά τα μέσα Οκτωβρίου με 3.000 περίπου άνδρες κινείται εναντίον της Κασσάνδρας, που την υπεράσπιζαν μόνο 430 Έλληνες. Ταυτόχρονα έρχονται και 20 πλοία για να υποστηρίξουν τις επιχειρήσεις του. Η απόπειρα του στα τέλη Οκτωβρίου να εκβιάσει το στενό με πλευρική απόβαση 600 ανδρών αποτυχαίνει. Ο ισθμός γεμίζει από πτώματα ανδρών και αλόγων, ενώ ένα από τα καράβια του αιχμαλωτίζεται με 28 άνδρες. Παρά την πρώτη αποτυχία ο Μεχμέτ Εμίν δεν αποθαρρύνεται, αλλά ετοιμάζει γενική επίθεση. Διατάζει να του σταλούν επειγόντως ενισχύσεις και να μετακινηθούν προς το μέτωπο της Κασσάνδρας.
Προτού εξαπολύσει την τελική επίθεση, καλεί τους επαναστάτες να υποταχθούν, υποσχόμενος γενική αμνηστία. Του απάντησαν όπως πάντα απαντούν οι Έλληνες: “Μολών Λαβέ”. Τα ξημερώματα της 14ης Νοεμβρίου 1821 οι Τούρκοι ορμούν με αλαλαγμούς να διαβούν την τάφρο. Για πολλές ώρες αποκρούονται νικηφόρα από τους Κασσανδρινούς μαχητές, οι οποίοι μάχονται ως αληθινοί Μακεδόνες. Ο Λουμπούτ, βλέποντας ότι με την επίθεση σε όλο το μήκος του μετώπου δεν κατορθώνει τίποτε, αιφνιδιαστικά επιτέθηκε κατά του Δυτικού άκρου της τάφρου, το οποίο είχε δύναμη 100 μόνο ανδρών, υπό τον Κασσανδρινό μεγάλο Γιαννιό. Το άκρο της τάφρου ήταν πράγματι περισσότερο ρηχό. Οι Τούρκοι κατόρθωσαν να διαβούν την Τάφρο από το σημείο αυτό, ρίχνοντας όπως λέει η παράδοση μεγάλους σάκους μαλλιών και πάνω από αυτά πέτρες και πλάκες. Έτσι βρέθηκαν στα μετόπισθεν των μαχητών, οπότε η έκβαση του αγώνα είχε πλέον κριθεί, υπέρ των Τούρκων. Οι αγωνιστές κάμφηκαν φυσικά λόγω της συντριπτικής αριθμητικής υπεροχής των αλλοθρήσκων αλλά δεν υποτάχτηκαν, ούτε παραδόθηκαν.
Τα θηριώδη στίφη των μουσουλμάνων ξεχύθηκαν στην όμορφη γη, πυρπόλησαν όλα τα σπίτια, λεηλάτησαν περιουσίες, βασάνισαν, έσφαξαν και αιχμαλώτισαν αθώους. Ο τόπος για μήνες κάπνιζε από τις πυρπολήσεις των κατακτητών. Η Κασσάνδρα ερημώθηκε. Μετά την πτώση της Κασσάνδρας η επανάσταση της Χαλκιδικής ουσιαστικά έχει κριθεί. Ο Εμμανουήλ Παπάς περνά στο Άγιο Όρος. Πλέοντας όμως προς την ελεύθερη Ελλάδα, παθαίνει συγκοπή και το καράβι τον βγάζει νεκρό στην Ύδρα, όπου τον κηδεύουν με τιμές.
Κανείς, ακόμη και σήμερα, δεν μπορεί να υπολογίσει τον αριθμό των τραγικών θυμάτων στην Κασσάνδρα καθώς και εκείνων, κυρίως γυναικών και παιδιών που σύρθηκαν στην αιχμαλωσία και τον αναγκαστικό εξισλαμισμό.
Ο εορτασμός των κορυφαίων γεγονότων έχει χαρακτήρα ευχαριστιακό: κοινωνούμε, αν νιώθουμε άξιοι, από το ποτήριον της θυσίας των παλικαριών μας, γιατί η ελευθερία, κατά τον ορισμό του ποιητή μας, είναι «απ’ τα κόκαλα βγαλμένη των Ελλήνων τα ιερά». Κι αυτό κατακυρωμένο από τη θυσία και την αρετή των προγόνων δείχνει πόσο αδιαίρετα δένεται ο χρόνος μέσα στην ιστορική μας συνείδηση.
Σ’ αυτούς του ήρωες του ‘21, στρέφεται σήμερα με ευγνωμοσύνη η σκέψη μας. Τους διαβεβαιώνουμε πως η θυσία τους δεν πήγε χαμένη. Εμείς οι απόγονοί τους θα είμαστε υπερήφανοι για τον ηρωισμό και την θυσία τους και η μνήμη τους θα αποτελεί παράδειγμα και οδηγό μας.
Σήμερα που τιμούμε με βαθιά ικανοποίηση και ιστορική αναπόληση την ιερή τους μνήμη, ας τους υποσχεθούμε πως θ’ αποτελούν για μας αρχή και κανόνα ζωής και θα διαποτίζουν με το φρόνημα τους τους μεγάλους εθνικούς μας οραματισμούς. Είναι τούτο χρέος ιερό, εθνική επιταγή, μέγιστο καθήκον. Το ’21 δεν τέλειωσε. Υπάρχουν ακόμα αδελφοί μας που στενάζουν κάτω απ’ τον ίδιο δυνάστη. Ο αγώνας των ηρώων του ’21 θα είναι για μας όρκος τιμής και η μεγάλη τους κληρονομιά θα διατηρείται από μας σαν κόρη οφθαλμού, γιατί: «πατρός τε και μητρός και των άλλων προγόνων απάντων, τιμιώτερον και αγιώτερον εστίν η πατρίς».
Τιμή και δόξα στους αθάνατους ηρωικούς αγωνιστές της Χαλκιδικής του 1821
Καρανικόλας Χρήστος
Διαβάστε περισσότερα: http://www.xryshaygh.com/index.php/enimerosi/view/14-noembriou-1821-to-olokautwma-ths-kassandras1#ixzz3J5U2HSAU