Του Ανδρέα Σταλίδη στην εφημερίδα “Εστία”
Η απόφαση του Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Άνθιμου να τοποθετήσει το «αρχαίο εγκαίνιο» στη Ροτόντα κατά την εορτή του Αγίου Γεωργίου, εν γνώσει των αρχών, προκάλεσε ποικίλλες αντιδράσεις.
Είναι γνωστό, αν και ανομολόγητο, ότι η Ελλάς βρίσκεται εδώ και μια εικοσαετία σε μία κατάσταση «πολέμου αξιών», στη μία πλευρά του οποίου βρίσκονται -αυτόκλητοι- υπερασπιστές των εννοιών του «εκσυγχρονισμού» και του «ορθολογισμού», και στην άλλη πλευρά οι θιασώτες της «παράδοσης» και της «εθνικής ιδιοπροσωπείας». Τέτοιοι διαχωρισμοί είναι ανιχνεύσιμοι ανά κύματα από τις απαρχές του Ελλαδικού κράτους. Στο τρέχον επεισόδιο της Ροτόντας, οι πρώτοι βλέπουν ένα «πολυπολιτισμικό μνημείο», θεωρώντας ότι του αρμόζει αποκλειστικά κοσμική χρήση, ενώ οι δεύτεροι βλέπουν έναν θρησκευτικό χώρο λατρείας. Θεωρώ ότι η πρώτη θέση βασίζεται σε ιστορικές ανακρίβειες.
Ο Γαλέριος ξεκίνησε το 304 την κατασκευή ενός Μαυσωλείου για τον εαυτό του, ομοίου αρχιτεκτονικά με το Πάνθεον της Ρώμης. Πέθανε το 311, όμως τάφηκε αλλού. Συνεπώς, το κτίσμα δεν ήταν ακόμη έτοιμο ώστε με μικρές ή μεγάλες διορθώσεις να χρησιμοποιηθεί για τον αρχικό του σκοπό. Το 379 έγινε Αυτοκράτορας ο Θεοδόσιος Α’ και αποφάσισε να το χρησιμοποιήσει ως Χριστιανικό ναό των Ασωμάτων. Τότε προστέθηκε η κόγχη του Αγίου Βήματος, ο νάρθηκας, και η εσωτερική διακόσμηση. Προγενέστερη χρήση του δεν έχει αναφερθεί σε καμία πηγή. Οι ενδιάμεσοι αδράνησαν ή αδιαφόρησαν. Είναι λοιπόν γεγονός ότι μπορεί να μην άρχισε να χτίζεται ως ναός, όμως η τελική διαμόρφωση του κτηρίου και πρώτη χρήση του έγινε ως ναού, -στοιχείο που το διαφοροποιεί από άλλα μνημεία της αρχαιότητας που μετατράπηκαν σε εκκλησίες.
Από το 1430 της Οθωμανικής κατάκτησης συνέχισε να λειτουργεί κανονικά για ενάμιση αιώνα! Μέχρι το 1525 ως απλός Χριστιανικός ναός και έκτοτε ως Μητροπολιτικός ναός, όταν δηλαδή η Μητρόπολη της Αγίας Σοφίας μετατράπηκε σε τζαμί. Έτσι, απέκτησε το παρατσούκλι «Εσκί Μιτροπόλ» (παλαιά Μητρόπολη). Το 1591 μετατράπηκε σε Τζαμί κλείνοντας 1200 χρόνια ως Χριστιανικός Ναός.
Με την απελευθέρωση το 1912, επαναλειτούργησε αμέσως ως ναός του Αγίου Γεωργίου, παρούσης της πολυάριθμης μουσουλμανικής μειονότητας. Το 1917 ο Ελευθέριος Βενιζέλος τον μετέτρεψε σε Μουσείο, όπως και παρέμεινε ως τον σεισμό του 1978 όταν ξεκίνησαν εργασίες ανακατασκευής. Το 1999 ο υπ. Πολιτισμού Ευάγγελος Βενιζέλος, πιεζόμενος και από τις δύο πλευρές, ενέκρινε την “ενδιάμεση” λύση να χρησιμοποιείται ως ναός μία φορά τον μήνα.
Το «αρχαίο εγκαίνιο» το οποίο τοποθέτησε ο Μητροπολίτης Άνθιμος είχε βρεθεί στην Αγία Τράπεζα το 1953 από Νορβηγούς αρχαιολόγους Dyggve και Torp, οι οποίοι το παρέδωσαν στο Ινστιτούτο Ιατροδικαστικής του πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης, όπου διεπιστώθη ότι επρόκειτο για αιματοβαμμένο ύφασμα. Το «εγκαίνιο» τοποθετήθηκε ξανά το 1964, ενώ αφαιρέθηκε το 1978.
Η σύντομη ιστορική αναδρομή δείχνει ότι η ηθική και ιστορική διάσταση του ζητήματος επιβάλλουν την λειτουργία του μνημείου ως κανονικού ιερού ναού. Υπάρχει το προηγούμενο τη δεκαετία του 1980 από την καλοπροαίρετη υπουργό πολιτισμού Μελίνα Μερκούρη, της απόδοσης στην τοπική Μητρόπολη της μονής Οσίου Λουκά της Βοιωτίας, η οποία είχε κλείσει από τους Βαυαρούς, μαζί με πολλές άλλες, στην προσπάθεια της Αντιβασιλείας να περιορίσει το Ορθόδοξο λαϊκό φρόνημα. Έτσι, επαναλειτούργησε ως κοινοβιακή μονή μετά από πίεση του νυν Αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου.
Ζήλεψε κανείς σήμερα εκείνη την πολεμική της Αντιβασιλείας εναντίον της Εκκλησίας;
Διαβάστε επίσης: Α. Ματθαιόπουλος: Η λειτουργία του Ιερού Ναού Αγίου Γεωργίου στην Ροτόντα ενοχλεί τον φιλότουρκο Μπουτάρη – BINTEO
Διαβάστε περισσότερα: http://www.xryshaygh.com/enimerosi/view/to-dikaio-aithma-ths-ekklhsias-gia-ton-iero-naou-agiou-gewrgiou-sthn-rotont#ixzz4fzwzVWeK