Παγίδα τα social media για τους δανειολήπτες. «Αλλα κόλπα» από τις εισπρακτικές εταιρείες για να αντλήσουν πληροφορίες και να βρουν πού κρύβουν τα λεφτά τους. Το βίντεο με τα «μαγικά» που αποκαλύπτουν την κρυφή ζωή όσων χρωστούν στις τράπεζες.
«Ξεχάστε τα τηλέφωνα και πιάστε το Facebook» είναι πλέον η νέα οδηγία που έχει δοθεί στις εταιρείες αναζήτησης και είσπραξης οφειλών. Στο παρά πέντε της έναρξης του εξωδικαστικού συμβιβασμού και μπροστά στον κίνδυνο να αναγκαστούν οι τράπεζες να δεχτούν «κουρέματα» χρέους σε δανειολήπτες που επικαλούνται αδυναμία πληρωμής, οι εισπρακτικές παίρνουν εντολή να αλλάξουν τις μεθόδους πίεσης, να εγκαταλείψουν τον κλασικό τρόπο αναζήτησης των οφειλετών μέσω των κλήσεων από τα γνωστά σε όλους «call centers» και να διεισδύσουν στα social media για να αντλήσουν πληροφορίες και στοιχεία από το προφίλ των οφειλετών προκειμένου να τους πιέσουν να πληρώσουν.
Το σύνθημα για την εξέλιξη αυτή δόθηκε την περασμένη εβδομάδα, σε ευρεία σύσκεψη που έγινε με τις εταιρείες ενημέρωσης οφειλετών. Εκεί ο διευθύνων σύμβουλος της PQH Ενιαία Ειδική Εκκαθάριση Α.Ε. Κώστας Μητρόπουλος, γνωστός σε πολλούς και από τη θητεία του ως επικεφαλής του Ταμείου Αξιοποίησης της Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου, έδωσε κατευθύνσεις στις εταιρείες ενημέρωσης και αναζήτησης οφειλετών που χρωστούν δισεκατομμύρια σε 16 πιστωτικά ιδρύματα που λειτουργούσαν στη χώρα μας για το πώς θα πρέπει στο εξής να λειτουργούν.
Για να καταδείξει με ποιον τρόπο μπορούν να αποσπάσουν πληροφορίες από τους οφειλέτες οι διαχειριστές των κόκκινων δανείων, τα γραφεία ενημέρωσης και τα δικηγορικά γραφεία, ο κ. Μητρόπουλος έκλεισε την εκτενή ομιλία του με ένα σοκαριστικό βίντεο στο οποίο αποτυπώνεται ανάγλυφα πώς αντλούν πληροφορίες όσοι τρυπώνουν στα προφίλ απλών χρηστών στα social media.
Τι «καρφώνουν» οι αναρτήσεις στο FB
Με βάση τα νέα δεδομένα, στο άμεσο μέλλον οι εισπρακτικές εταιρείες ενδεχομένως να περιορίσουν ή και να σταματήσουν να ενοχλούν τηλεφωνικά όσους χρωστάνε για κόκκινα στεγαστικά, καταναλωτικά ή επιχειρηματικά δάνεια. Θα αρχίσουν όμως να τους ψάχνουν στο Facebook και στα λοιπά social media, για να ανακαλύψουν στοιχεία που θα καταρρίπτουν τον ισχυρισμό ότι δεν έχουν να πληρώσουν. Οπως τόνισε στην εκτενή ομιλία του ο κ. Μητρόπουλος προς 17 εταιρείες ενημέρωσης και δικηγορικά γραφεία που ασχολούνται με την είσπραξη των οφειλών, «πολλοί δικηγόροι έχουν ιδεοληψία με το τηλέφωνο. Πρέπει να χρησιμοποιείτε και άλλα μέσα, όπως το Facebook, για να εντοπίζετε τους οφειλέτες». Αυτή είναι η μεγάλη παγίδα για πάνω από 2 εκατομμύρια δανειολήπτες και εγγυητές που χρωστάνε 100 δισ. ευρώ για κόκκινα δάνεια στις τράπεζες: αντί να ρωτάει ο υπάλληλος της εισπρακτικής εταιρείας «πότε θα πληρώσετε;», θα μπορεί να βρίσκει πληροφορίες που δημοσιοποιεί ο ίδιος ο οφειλέτης ή από τον κοινωνικό περίγυρό του, για τον πιέζει λέγοντάς του για παράδειγμα: «Κάθε βράδυ κάνετε check-in σε ακριβά εστιατόρια και λέτε πως δεν έχετε να πληρώσετε; Πού βρίσκετε λεφτά και περνάτε τόσα Σαββατοκύριακα στην Αράχωβα; Στο Παρίσι σας πετυχαίνω τώρα; Μήπως δεν είναι δικό σας, όπως λέγατε στο Facebook, το σκάφος που ανεβάζατε φωτογραφίες το καλοκαίρι;».
Και στη χώρα μας πλέον οι τράπεζες παίρνουν τα μέτρα τους για να μην υποχρεωθούν να δεχτούν κούρεμα οφειλής, τουλάχιστον για όσους καταφέρουν να αποδείξουν ότι έχουν τον τρόπο να πληρώσουν όσα χρωστάνε. Η πρακτική αυτή είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη στο εξωτερικό, όπου εταιρείες ερευνών (tracers) λειτουργούν για λογαριασμό των τραπεζών εδώ και πολλές δεκαετίες.
Ηδη από το ’60 και το ’70 σε δικαστικές διαμάχες με δανειολήπτες οι τράπεζες επικαλούνταν φωτογραφίες από περιοδικά και κοσμικές στήλες των εφημερίδων, τις οποίες προμήθευαν τα γραφεία ερευνών, προκειμένου να καταδείξουν ότι οι οφειλέτες σκορπούν λεφτά σε διασκεδάσεις και dolce vita, αντί να πληρώνουν τα χρέη τους. Η διάδοση όμως των social media στην εποχή μας καθιστά στόχους όχι μόνο τους κοσμικούς bons vivants ή μεγαλόσχημους κακοπληρωτές, αλλά ακόμα και τους «έκπτωτους» της πρώην αστικής τάξης, που δεν μπορούν να αποκοπούν ούτε διαδικτυακά από τις κοινωνικές συνήθειες που είχαν έως πρόσφατα. Ακόμα και από αναρτήσεις σε λογαριασμούς των παιδιών τους ή των φίλων τους μπορούν να αντλούνται στοιχεία ότι πηγαίνουν εκδρομές, μετέχουν σε ακριβές δραστηριότητες (ιππασία, ιστιοπλοΐα κ.λπ.) ή φοιτούν σε ιδιωτικά σχολεία. Από ένα πάρτυ ή μια γαμήλια δεξίωση και μόνο μπορεί να ανέβουν δεκάδες post. Αρα είναι αδύνατον να αποκλείσει κάποιος αυτά τα κανάλια επικοινωνίας που θεωρούνται τρόπος ζωής στις μέρες μας.
«Κλείστε τα call centers, ανοίξτε social media shop»
Αυτοκίνητα, εξοχικά, έργα τέχνης και κάθε άλλο περιουσιακό στοιχείο μπορεί επίσης να φιγουράρει στο φόντο μιας ανάρτησης, η οποία θα προξενήσει πρόβλημα στον αμελή οφειλέτη. Πέρα από το τι δηλώνει ο ίδιος στην Εφορία ή στο δικαστήριο, οι πιστωτές του θα έχουν μια πλήρη εικόνα του εσωτερικού της κατοικίας του, χωρίς καν να την παραβούν με δικαστικό επιμελητή.Από τα 100 δισ. ευρώ των κόκκινων δανείων τα μισά προέρχονται από 500.000-600.000 εταιρείες και τα υπόλοιπα από χρέη νοικοκυριών, εκ των οποίων η μερίδα του λέοντος αφορά κόκκινα στεγαστικά δάνεια (περίπου 1 εκατομμύριο ακίνητα). Από τις εισπρακτικές εταιρείες που επιδίδονται στο κυνήγι των οφειλετών λιγότερες από 20 είναι πιστοποιημένες. Πρόκειται για εταιρείες ενημέρωσης οφειλετών και δικηγορικά γραφεία που λειτουργούν τηρώντας αυστηρά τον κώδικα δεοντολογίας. Καθώς είναι υποχρεωμένες να τηρούν αρχείο και να ηχογραφούν τις συνομιλίες, αποφεύγουν να δώσουν λαβή για αρνητικά σχόλια και προσφυγές κατά των πρακτικών τους. Υπάρχουν όμως και άλλες τόσες -καθώς και πολλοί μικρότεροι «υπεργολάβοι»- που λειτουργούν ανεξέλεγκτα ενοχλώντας σε ακατάλληλες ώρες ή στη δουλειά και παραβαίνοντας τους κανόνες.
Για ποιον χτυπάει η καμπάνα
Εκτός από τους δανειολήπτες όμως, πιέζονται πλέον και οι ίδιες οι εισπρακτικές, καθώς οι εκκαθαριστές των κόκκινων δανείων θέλουν να αναδιανείμουν έως το φθινόπωρο όλο το χαρτοφυλάκιο των οφειλετών σε νέους και περισσότερους συνεργάτες, με κριτήριο τη μεγαλύτερη εισπραξιμότητα και τις νέες μεθόδους που θα τη διασφαλίζουν. Οι «πληροφοριοδότες» θα προσλαμβάνονται με στόχο να ξετρυπώνουν τα περιουσιακά στοιχεία τα οποία αποκρύπτουν οι στρατηγικοί κακοπληρωτές, κυρίως επιχειρηματίες, οι οποίοι, είτε ως φυσικά πρόσωπα, είτε μέσω της επιχείρησής τους, έχουν υπέρογκα κόκκινα δάνεια. Βασικό προαπαιτούμενο, η εντολή που έχουν λάβει από τις τράπεζες να αντλούν κάθε στοιχείο για την ακίνητη περιουσία που διατηρούν οι οφειλέτες εντός ή εκτός Ελλάδος. Σύμφωνα με πληροφορίες, στο προσκήνιο έρχονται τώρα και πληροφοριοδότες με διεθνείς διασυνδέσεις, είτε ως εξειδικευμένες (συμβουλευτικού χαρακτήρα) εταιρείες του εξωτερικού, είτε και ελληνικές που έχουν δίκτυο συνεργατών (νομικών γραφείων κ.ά.) σε όλον τον κόσμο.
Το βίντεο που παρουσιάζει πώς βρίσκουν τα στοιχεία των οφειλετών
Μια πρόγευση για το τι θα επακολoυθήσει δίνει το σοκαριστικό βίντεο που προβλήθηκε στη συνάντηση των εισπρακτικών εταιρειών την Τρίτη 11 Ιουλίου. Στα δυόμισι λεπτά της διάρκειάς του πρωταγωνιστεί ο Ντέιβ, ένας ταλαντούχος δικηγόρος που μεταμφιέζεται σε μέντιουμ και αποκαλύπτει τη… μαγεία που κρύβει η παρακολούθηση και άντληση ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων από όσους χρησιμοποιούν τα social media και ειδικά ό,τι έχει σχέση με τις τράπεζες. Στο βίντεο αυτό εμφανίζονται περαστικοί που κλήθηκαν τυχαία να μετάσχουν σε ένα τηλεοπτικό γύρισμα όπου υποτίθεται ότι ένα μέντιουμ (ο Ντέιβ) θα καταφέρει να διαβάσει τις σκέψεις και τα μεγάλα μυστικά τους. Εκπληκτοι όσοι συμμετείχαν, διαπίστωναν ο ένας μετά τον άλλον ότι μετά τις πρώτες συστάσεις το μέντιουμ ανακάλυπτε πανεύκολα πού γεννήθηκαν, πού μένουν, τι χρώμα είναι το σπίτι τους, ακόμα και λεπτομέρειες για τους ερωτικούς συντρόφους ή το τατου! Αν και θεωρητικά προωθεί την ασφάλεια δεδομένων, τα social media στα χέρια των εισπρακτικών εταιρειών μετατρέπονται σε μέσο παγίδευσης των καταναλωτών.
Πώς να αντλούν πληροφορίες από κάθε προσωπική στιγμή που έχει αναρτήσει κάθε χρήστης των social media. Είναι έτοιμοι να ξεψαχνίσουν κάθε ανάμνηση, κάθε φωτογραφία, κάθε χαμόγελο. Η παιδική κατασκήνωση, η αποφοίτησή σου από το σχολείο, το αυτοκίνητο που ακόμα ξεχρεώνεις… Το πολυτελές ρολόι που αγόρασες στη σύζυγό σου για την επέτειό σας ίσως σε αναγκάσει να βάλεις βαθιά το χέρι στην τσέπη. Δροσερή βουτιά σε πισίνα πολυτελούς ξενοδοχείου; Τώρα δεν μοιάζει με τόσο καλή ιδέα. Ακόμα και τα επώνυμα γυαλιά ηλίου ή κοσμήματα που συνοδεύουν τις φωτογραφίες των χρηστών. Το εστιατόριο που έχει κάποιος επισκεφθεί με τον τσουχτερό λογαριασμό ή το εντυπωσιακό πάρτυ γενεθλίων με τα απολαυστικά κοκτέιλ αποδυναμώνουν το επιχείρημα αδυναμίας πληρωμής του οφειλέτη. Αυτά διδάσκονται οι υπάλληλοι εισπρακτικών εταιρειών:
Στο βίντεο οι αποκαλύψεις που ακολούθησαν σόκαραν τους ανυποψίαστους για το τι συμβαίνει περαστικούς. Στην πορεία του γυρίσματος άκουγαν το μέντιουμ να τους λέει πόσα λεφτά ξόδεψαν τον προηγούμενο μήνα ή χρόνο για ρούχα και άλλες αγορές. Ακόμη, για το αρνητικό υπόλοιπο του λογαριασμού τους και τα χρέη στην τράπεζα. Για το σπίτι που πούλησαν ή για τη μηχανή που οδηγούν. Ακόμα και για τον αριθμό της κάρτας του τραπεζικού λογαριασμού τους, που οι ίδιοι δεν θυμόντουσαν και αναγκάστηκαν να ελέγξουν ώστε να διαπιστώσουν ότι το μέντιουμ ήξερε τον σωστό.
H σκηνή του «μάγου» στήθηκε σε κεντρική πλατεία των Βρυξελλών και στο βίντεο συμμετείχαν ανυποψίαστοι περαστικοί που έμεναν άφωνοι μπροστά στο… κληρονoμικό χάρισμα του Ντέιβ, που δεν ήταν άλλο από ένα απλό σερφάρισμα των χάκερ συνεργατών του στην προσωπική σελίδα του καθενός στο Facebook (info: Το αποκαλυπτικό βίντεο θα το βρείτε με τον τίτλο «Amazing mind reader reveals his ‘gift’» καθώς και στην ιστοσελίδα www.safeinternetbanking.de)
Αυτό είναι το βίντεο
Η αμηχανία και η έκπληξη, όμως, έγιναν τρόμος όταν ήρθε η πιο μεγάλη αποκάλυψη: πέφτοντας μια κουρτίνα άφησε να φανεί η ομάδα χάκερ που παρακολουθούσε κρυφά την όλη διαδικασία, άκουγε τι έλεγαν τα «θύματα» και αναζητούσε ταυτόχρονα μέσω υπολογιστή πληροφορίες, στοιχεία, διευθύνσεις και φωτογραφίες που είχαν αναρτήσει οι ίδιοι ή βρίσκονταν αναρτημένες στο Διαδίκτυο (αγγελίες κ.λπ.). Το μήνυμα προς όλους ήταν ότι τίποτε δεν μένει κρυφό στο Ιντερνετ, ίσως ακόμα κι αν οι ίδιοι προσπαθήσουμε να διαφυλάξουμε την ιδιωτικότητά μας. Ειδικά αν οι «μάγοι» του Διαδικτύου έχουν εντολή να αποκαλύψουν τα απόκρυφα της ζωής των οφειλετών. Είναι φανερό πως έρχεται και στην Ελλάδα
