Η Συναγωνίστρια και Βουλευτής Β΄ Αθηνών Ελένη Ζαρούλια σε ερώτηση που είχε καταθέσει προς τα υπουργεία Εσωτερικών, και Υποδομών και Μεταφορών είχε επισημάνει τη συχνότητα των τροχαίων ατυχημάτων λόγω πρόσκρουσης με άγρια ζώα στην Εγνατία Οδό.
Από το 2009 έως το 2015 έχουν καταγραφεί 22 θανατηφόρα ατυχήματα με θύματα τις αρκούδες λόγω πρόσκρουσης αυτών με διερχόμενα οχήματα, ενώ το 2017 σημειώθηκαν 5 επιπλέον δυστυχήματα. Βεβαίως, υπάρχουν αντίστοιχα καταγεγραμμένα περιστατικά και με άλλα άγρια ζώα, όπως π.χ. αγριογούρουνα, ενώ μεγάλος είναι και ο αριθμός των τροχαίων που σημειώθηκαν μόνο υλικές ζημιές.
Παρά το γεγονός ότι έχουν υλοποιηθεί στοχευμένες ενέργειες σε τμήματα του κύριου άξονα της Εγνατίας Οδού- και χάριν αυτών μειώθηκαν σημαντικά τα τροχαία-, εντούτοις εξακολουθούν και σημειώνονται τροχαία ατυχήματα με εμπλεκόμενα ζώα που διαβιούν στην ευρύτερη περιοχή. Δυστυχώς, παραμένουν ανεπαρκώς περιφραγμένοι και άρα προσπελάσιμοι από αρκούδες και λοιπά ζώα, οι τρεις οδικοί κόμβοι της Νεάπολης-Κοζάνης, του Βογατσικού-Καστοριάς και του Άργους Ορεστικού-Κοζάνης.
Κρίνεται αναγκαίο και επιβεβλημένο να παρακολουθούνται επιτακτικά οι τρεις κόμβοι με κάμερες και ανιχνευτές κίνησης, ώστε να ειδοποιούνται εγκαίρως οι αρμόδιες υπηρεσίες και οι οδηγοί των διερχόμενων οχημάτων, προκειμένου να διασφαλιστεί η ασφάλεια των οδηγών και της άγριας πανίδας.
Στην απάντηση του υπουργείου Εσωτερικών σημειώνονται ως βασικές προτεραιότητες η οδική ασφάλεια, η πρόληψη και αποτροπή πρόκλησης τροχαίων ατυχημάτων κατά μήκος του εθνικού και επαρχιακού δικτύου της Χώρας, ενώ λαμβάνονται ιδιαίτερα υπόψη τα σημεία του οδικού δικτύου όπου παρατηρείται έντονη κινητικότητα και μετακινήσεις ζώων άγριας πανίδας. Επίσης, αναφέρεται ότι οι αρμόδιες Υπηρεσίες των Διευθύνσεων Αστυνομίας Φλώρινας και Κοζάνης προέβησαν στην έγγραφη «ενημέρωση της Διεύθυνσης Τεχνικών Έργων της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας της αρμόδιας Διεύθυνσης Δασών και της Εγνατίας Οδού», ώστε να διευθετηθεί το εν λόγω ζήτημα οριστικά. Ενδιαφέρον θα είχε η απάντηση της αρμόδιας υπηρεσίας της Περιφέρειας, ώστε να δούμε με ποιον τρόπο σκοπεύει να επιλύσει αυτό το χρόνιο ζήτημα.
Εις ό,τι αφορά το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, αυτό απέστειλε την απάντηση της Εγνατίας Οδού Α.Ε. Η εταιρεία τοποθέτησε ενισχυμένη περίφραξη σε τμήματα του κύριου άξονα της Εγνατίας Οδού από τα Γρεβενά έως τον κάθετο άξονα «Σιάτιστα-Κρυσταλλοπηγή» και κατ’ αυτόν τον τρόπο μειώθηκαν τα ατυχήματα, παρόλο που υπάρχουν αρκετές αναφορές παραβίασης της περίφραξης. Το βασικό ζήτημα που προκύπτει, όμως είναι το γεγονός πως η περιοχή του κόμβου Σιάτιστας δεν έχει χαρακτηριστεί ως βιότοπος αρκούδας, δεδομένου ότι υπήρχαν σποραδικές μόνο αναφορές διέλευσης αρκούδας τα τελευταία χρόνια.
Έτσι, η εταιρεία σε συνεργασία με μια ΜΚΟ που φέρει την ονομασία «Καλλιστώ» και δραστηριοποιείται στην περιοχή, προτίθενται να υποβάλουν στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας «αίτημα χρηματοδότησης για τη λήψη αποτρεπτικών μέτρων εισόδου ζώων στο οδόστρωμα, όπως ενισχυμένη περίφραξη, βελτίωση της ελκυστικότητας των περασμάτων κλπ.».
Ως εκ τούτου, εγείρεται το ζήτημα αφενός του χαρακτηρισμού της περιοχής ως βιότοπο που θα οδηγήσει στη λήψη εκ της Πολιτείας πρόσθετων μέτρων και αφετέρου της πρωτοβουλίας μιας ιδιωτικής εταιρείας να επισημάνει τη σημαντικότητα της κατάστασης στο αρμόδιο υπουργείο, έστω και μέσω του αιτήματος χρηματοδότησης.
Το φυσικό περιβάλλον διαθέτει δυναμικά χαρακτηριστικά και οι πληθυσμοί της άγριας πανίδας δεν είναι στάσιμοι. Τα αρμόδια υπουργεία μέσω των υπηρεσιών τους και των λοιπών αρμόδιων Αρχών πρέπει να προσαρμόζουν τους σχεδιασμούς τους αναλόγως. Αυτό σημαίνει ότι μετά από τόσα τροχαία ατυχήματα που έχουν συμβεί τα τελευταία οχτώ χρόνια, θα έπρεπε τα υπουργεία να έχουν λάβει τα μέτρα τους και ενδεχομένως να έχουν αναθεωρήσει τον χαρακτηρισμό της προαναφερόμενης περιοχής προκειμένου να προστατευθούν τόσο τα ζώα όσο και οι διερχόμενοι.
Είναι υποχρέωση της Πολιτείας και μάλιστα συνταγματικά κατοχυρωμένη (αρ. 24 Σ) να λαμβάνει προληπτικά ή κατασταλτικά μέτρα στο πλαίσιο της αρχής της αειφορίας και προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος και θεμελιώνεται η προστασία της άγριας πανίδας (υπάρχει πάγια νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας), και όχι ενός νομικού προσώπου ιδιωτικού δικαίου ή των εξ’ επαγγέλματος «προστατών» του περιβάλλοντος, δηλ. των ΜΚΟ.
Θα επανέλθουμε στο θέμα με νεότερη ερώτηση.