Κατά το τελευταίο τρίτον του 20ου αιώνος και ενώ ήδη εμφανίζεται και προχωρεί απάνθρωπο και αδίστακτο το πρότυπο «μοντέλο» της «Παγκοσμιοποιήσεως», αρχίζουν πλέον να γίνονται αντιληπτές οι υφέρπουσες εθνοαποδομητικές, σκοταδιστικές και απάνθρωπες ανωμαλίες του μοντέλου της Νεωτερικότητας. Οι δραματικοί αυτοί μετασχηματισμοί της κοινωνίας από την προβιομηχανική στην βιομηχανική και ήδη στην μεταβιομηχανική της φάση, βεβαίως προεκάλεσαν σοβαρότατες κοινωνικές αναταράξεις. Η δημιουργία των εθνικών κρατών και ο πολιτικός έλεγχός τους από την αστική τάξη (που εξετόπισε την Αριστοκρατία) πραγματοποιήθηκε μέσα από σειρά επαναστάσεων και πολέμων, οι οποίοι έφθασαν μέχρις τις αρχές του 20ου αιώνος.
Οι μεγάλες κοινωνικές αντιθέσεις και η προϊούσα εξαθλίωση του «αστικού προλεταριάτου» ετροφοδότησαν το σοσιαλκομμουνιστικό κίνημα, που με διάφορες μορφές είχε ήδη αρχίσει να εμφανίζεται από τις αρχές του 19ου αιώνος, με κορύφωση την σοβιετική επανάσταση των Μπολσεβίκων του 1917. Σήμερα ήδη αναδύονται ανά τον πλανήτη κινήματα αμφισβητήσεως του μοντέλου της Νεωτερικότητας. Παρακολουθώντας την εξέλιξη της Νεωτερικότητας, επισκοπούμε συγκεκριμένα την κοινωνική εξέλιξη, την εξέλιξη της επιστήμης και της φιλοσοφίας. Εκεί βλέπουμε με ψύχραιμη απολογιστική διάθεση τις βασικές αξίες του δυτικού πολιτισμού να προσαρμόζονται και να εξειδικεύονται στην περίπτωση της βιομηχανικής κοινωνίας. Μετά από την αδυναμία και την αναιμική αντίσταση της δυτικής κοινωνίας στα πρώτα τρία τέταρτα του 19ου αιώνος, να απομακρυνθεί έστω και πολιτισμικώς από την παραδοσιακή, την προβιομηχανική της κοσμοαντίληψη και να εκφραστεί με «μοντέρνο» τρόπο, εμφανίζεται και σε όλες τις εκφάνσεις της τέχνης η ενσωμάτωση και ζύμωση των νεωτερικών αξιών, δηλαδή η ενσωμάτωση της νεωτερικής ιδεολογίας και στην πολιτισμική έκφραση των λαών.
O «μοντερνισμός» ενάντια στην Παράδοση
Έτσι, ο διαβόητος «Μοντερνισμός» εκφράζει σε όλες τις τέχνες την απεριόριστη επίμονη πίστη στον ορθολογισμό και στην «πρόοδο» που αυτός επαγγέλλεται (μέσω της επιστήμης και της τεχνολογίας), την εκούσια ηθοκοπνευματική εκρίζωση και συνειδητοποίηση της ριζικής αποκοπής του ατόμου από το παραδοσιακό παρελθόν, την αποθέωση του ατομικισμού, το αδιάκοπο κυνήγι του «καινούριου», του συρμού και της πρωτοτυπίας, την εξερεύνηση των ορίων του ανθρώπου και την διαρκή πρόκληση και έκπληξη. Πρόκειται για ένα πολυδιάστατο και πολυεπίπεδο φαινόμενο, υπερκείμενο των κοινωνικών και πολιτικών συστημάτων (καπιταλισμός, ανύπαρκτος «υπαρκτός» σοσιαλισμός και φασισμός), διότι είναι κατακλυστική έκφραση ενός ευρυτέρου πολιτισμικού φαινομένου, της «Νεωτερικότητας» καθ’ εαυτήν. Η νεωτερικότητα αυτή περικλείει όλα αυτά τα κοινωνικά και πολιτικά φαινόμενα. Παραλλήλως με την κατάφαση και αποδοχή της νεωτερικότητας και της «μοντέρνας κοινωνίας», συνυπάρχουν εξ αρχής και οι κριτικές τους τάσεις, οι οποίες αναδεικνύουν τις σκοτεινές και δόλιες πλευρές της νεωτερικότητας και προειδοποιούν για τα όριά της.
Μετά τα μέσα του 20ου αιώνος και ιδιαίτερα μετά την λήξη της ανθρωποβόρου ψυχροπολεμικής ιλαροτραγωδίας, οι ανωμαλίες, η σήψη και οι αντιφάσεις της νεωτερικής κοινωνίας έρχονται ολοένα και περισσότερο στο προσκήνιο, συνειδητοποιημένες και καταγγελθείσες πρώτα από τους Εθνικιστές της Ευρώπης. Αυτή η συνειδητοποίηση των ανωμαλιών, δεν εκφράζεται ακόμη όσον θα θέλαμε επαρκώς, με διάφορους τρόπους σε όλο το φάσμα της πνευματικής και παραγωγής. Επειδή πλην της εξωευρωπαϊκής «Ισλαμικής Δημοκρατίας» του Ιράν δεν υπάρχει ακόμη για την Ευρώπη πολιτισμικό και κοινωνικό μοντέλο εναλλακτικό του νεωτερικού, δηλαδή επειδή υπάρχει μόνον αμηχανία των οχλοποιημένων εκριζωμένων λαϊκών μαζών για το τι θα ακολουθήσει, η πνευματική αντιστασιακή παραγωγή επικεντρώνεται στην κριτική και στην αντίθεση προς τον Μοντερνισμό, όμως μέσα από τα εκφραστικά εργαλεία του Μοντερνισμού, ελλείψει άλλων.
Οι Χριστιανικές ρίζες του Οικουμενισμού
Όπως αναδείξαμε η νεωτερικότητα υποδηλώνει συνάμα το πολιτικό και φιλοσοφικό κίνημα των τελευταίων τριών αιώνων της Δυτικής ιστορίας. Χαρακτηρίζεται κυρίως από πέντε συγκλίνουσες διαδικασίες: εξατομίκευση, μέσω της καταστροφής των παλαιών μορφών κοινοτικής ζωής, μαζοποίηση, μέσω της υιοθέτησης τυποποιημένης συμπεριφοράς και τρόπου ζωής, αποϊεροποίηση, μέσω της εκτόπισης των μεγάλων θρησκευτικών αφηγήσεων από μιαν επιστημονική ερμηνεία του κόσμου. Εξορθολογισμός, μέσω της κυριαρχίας του ενορχηστρωμένου λογιστικού οργανικού λόγου, της ελεύθερης αγοράς και της τεχνικής αποτελεσματικότητας. Και οικουμενικότητα, μέσω μιας πλανητικής επέκτασης ενός προτύπου – «μοντέλου», της ανοικτής- πολυφυλετικήςπολυπολιτισμικής κοινωνίας που θεωρείται σιωπηρά ως η μοναδική ορθολογική δυνατότητα και ως εκ τούτου ανώτερη από κάθε ενδεχόμενη εναλλακτική. Αυτή η κίνηση έχει παλαιές ρίζες.
Από πολλές απόψεις, αντιπροσωπεύει μια εκκοσμίκευση ιδεών και προοπτικών που αρχικά ελήφθησαν ως δανεικές από την χριστιανική μεταφυσική και κατόπιν εξαπλώθηκαν στη κοσμική ζωή ύστερα από την απόρριψη της οιασδήποτε υπερβατικής διάστασης της ανθρωπίνης ζωής. Στην πραγματικότητα, βρίσκει κανείς στον Χριστιανισμό τους σπόρους των μεγάλων μεταλλάξεων που γέννησαν τις κοσμικές ιδεολογίες της πρώτης μετεπαναστατικής εποχής. Ο ατομικισμός υπήρχε ήδη εγγενώς στην έννοια της «ατομικής σωτηρίας» και μιας ιδιαιτέρως οικείας και προνομιακής σχέσεως μεταξύ ενός ατόμου και του Θεού, σχέσεως που ξεπερνά οποιαδήποτε άλλη σχέση στη Γη (Οικογένεια, Φυλή, Έθνος, Πατρίδα).
Ο ισοπεδωτικός εξισωτισμός βασίζεται στην ιδέα ότι η εξιλέωση και λύτρωση είναι διαθέσιμη εξ ίσου σε ολόκληρη την ανθρωπότητα, αφού όλοι είναι προικισμένοι με μιαν ατομική ψυχή, της οποίας την απόλυτη αξία μοιράζεται ολόκληρη η ανθρωπότητα. Ο κομμουνιστικός – διεθνιστικός και ο φιλελεύθερος – οικουμενιστικός «προοδευτισμός» γεννάται από την ιδέα ότι η ιστορία έχει μιαν απόλυτη αρχή και ένα αναγκαίο τέλος και ότι τάχα ξεδιπλώνεται παγκοσμίως σύμφωνα με ένα «θεϊκό» σχέδιο. Τέλος, ο οικουμενισμός είναι η φυσική έκφραση μιας θρησκείας που ισχυρίζεται ότι εκδηλώνει μιαν αποκαλυφθείσα αλήθεια η οποία ισχύει για όλους τους ανθρώπους, τους καλεί σε μεταστροφή. Η ίδια η σύγχρονη πολιτική ζωή βασίζεται σε εκκοσμικευμένες θεολογικές έννοιες. Μειωμένος και ευτελισμένος, ως μια γνώμη μεταξύ άλλων γνωμών, σήμερα ο Χριστιανισμός έχει γίνει άθελά του θύμα του κινήματος που αυτός ξεκίνησε. Στην ιστορία της Ευρώπης, κατήντησε η θρησκεία – διαβατήριο της εξόδου από την θρησκεία προς την αθεΐα.
ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ
Διαβάστε περισσότερα: http://www.xryshaygh.com/enimerosi/view/pujida-idewn-h-ejelijh-tou-dutikou-politismou-apo-thn-anagennhsh-mechri-thn#ixzz5c8nEExqa