«Sine honore proditio!» (Άνευ τιμής προδοσία!)
Λατινική παροιμία
Η λέξη «Ιούδας» χρησιμοποιείται σε πολλές γλώσσες για να δηλώσει τον «προδότη», ενώ ο Ιούδας έχει καταστεί το αρχέτυπο του προδότη στην δυτική τέχνη και λογοτεχνία. Ο Ιούδας εμφανίζεται σε όλες τις μεταφορές των Παθών του Κυρίου μας Ιησού Χριστού
Ο πανάθλιος Ιούδας αναφέρεται στα Συνοπτικά Ευαγγέλια, στο Κατά Ιωάννην Ευαγγέλιον, καθώς και στην αρχή των Πράξεων των Αποστόλων. Ο ευαγγελιστής Μάρκος επίσης αναφέρει ότι, οι αρχιερείς αναζητούσαν έναν πλάγιον τρόπο για να συλλάβουν τον Ιησού. Αποφασίζουν να μην το πράξουν κατά την εορτή, φοβούμενοι την εξέγερση του κόσμου, οπότε επέλεξαν την παραμονή. Τότε ο Σατανάς «κατέλαβε» τον Ιούδα, όπως περιγράφεται στο Κατά Λουκάν Ευαγγέλιον.
[Κατά Λουκάν 22,3 -6: «Εισήλθε δε ο σατανάς εις Ιούδαν τον επικαλούμενον Ισκαριώτην, όντα εκ του αριθμού των δώδεκα, και απελθών συνελάλησε τοις αρχιερεύσι και γραμματεύσι και στρατηγοίς το πως αυτόν παραδώ αυτοίς. και εχάρησαν, και συνέθεντο αυτώ αργύρια δούναι· και εξωμολόγησε, και εζήτει ευκαιρίαν του παραδούναι αυτόν αυτοίς άτερ όχλου» – Εμπήκε δε ο σατανάς στον Ιούδα, τον επονομαζόμενον Ισκαριώτην, ο οποίος ήτο ένας από τους δώδεκα Αποστόλους. Και αυτός επήγε και συνεννοήθη με τους αρχιερείς και τους γραμματείς και τους στρατηγούς της φρουράς του ναού, πως θα παρέδιδε εις αυτούς ασφαλώς τον Χριστόν. Και εχάρησαν αυτοί, διότι ένας από τους δώδεκα ως προδότης θα τους βοηθούσε στο έγκλημά των, και συνεφώνησαν να του δώσουν χρήματα. Και αυτός τους διαβεβαίωσε με όλην του την καρδία, να τους βοηθήσει. Και εζητούσε κατάλληλον ευκαιρίαν να παραδώσει εις αυτούς τον Χριστόν κρυφίως από τον λαόν.]
Ανάλογος είναι και η αναφορά περί καταλήψεως του Ιούδα από τον διάβολο κατά τον Μυστικόν Δείπνο, στο Ευαγγέλιο Κατά Ιωάννην [13,27: «και μετά το ψωμίον τότε εισήλθεν εις εκείνον ο σατανάς. λέγει ούν αυτώ ο Ιησούς· ο ποιείς, ποίησον τάχιον» – Και στον Ιούδαν, αφού επήρε το ψωμί από τα χέρια του Διδασκάλου, εισήλθεν εις αυτόν ο σατανάς και τον εκυρίευσεν εξ ολοκλήρου. Αδιόρθωτον καθώς τον είδε ο Κύριος, του είπε·«αυτό που πρόκειται να κάμεις, κάμε το το ταχύτερον».]
Συμφώνως προς την περιγραφή στο Ευαγγέλιον του Ματθαίου, ο Ιούδας πρόδωσε τον Ιησού με αντίτιμο «τριάντα αργύρια», υποδεικνύων τον Κύριο στους στρατιώτες του Εβραίου αρχιερέως Καϊάφα με ένα φίλημα. Ο Καϊάφας παρέδωσε έπειτα τον Ιησού στους στρατιώτες του Ποντίου Πιλάτου. (Τα νομίσματα αυτά πιθανότατα ήσαν τα αργυρά εβραϊκά νομίσματα «σεκέλ» από την Τύρο).
[Κατά Ματθαίον 26,14 -16 : «Τότε πορευθείς εις των δώδεκα, ο λεγόμενος Ιούδας Ισκαριώτης, προς τους αρχιερείς είπε· τι θέλετέ μοι δούναι, και εγώ υμίν παραδώσω αυτόν; οι δε έστησαν αυτώ τριάκοντα αργύρια. και από τότε εζήτει ευκαιρίαν ίνα αυτόν παραδώ» – Τότε ένας από τους δώδεκα, ο λεγόμενος Ιούδας Ισκαριώτης, επήγε προς τους αρχιερείς και είπε·«τι θέλετε να μου δώσετε και εγώ θα σας τον παραδώσω;» Εκείνοι δε του εμέτρησαν τριάκοντα αργυρά νομίσματα. Και από τότε εζητούσε ευκαιρίαν, δια να τον παραδώση (συμφώνως προς τας οδηγίας των αρχιερέων).]
Υπάρχουν δυο διαφορετικές αναφορές για το τέλος της ζωής του ελεεινού Προδότη:
Το Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιον λέγει ότι, μετά τη σύλληψη του Ιησού από τις ρωμαϊκές αρχές και προ της σταυρώσεώς του, ο Ιούδας επέστρεψε τα τριάντα αργύρια στους ιερείς και έπειτα κρεμάσθηκε. Οι ιερείς, καθώς απηγορεύετο από τον εβραϊκό νόμο να επιστρέψουν τα χρήματα, τα εχρησιμοποίησαν για να αγοράσουν το κτήμα ενός κεραμοποιού, τον λεγόμενον «αγρόν του κεραμέως».
Κατά Ματθαίον 27,3 -8: «Τότε ιδών Ιούδας ο παραδιδούς αυτόν ότι κατεκρίθη, μεταμεληθείς απέστρεψε τα τριάκοντα αργύρια τοις αρχιερεύσι και τοις πρεσβυτέροις λέγων· ήμαρτον παραδούς αίμα αθώον. οι δε είπον· τι προς ημάς; συ όψει. και ρίψας τα αργύρια εν τω ναώ ανεχώρησε, και απελθών απήγξατο. οι δε αρχιερείς λαβόντες τα αργύρια είπον· ουκ έξεστι βαλείν αυτά εις τον κορβανάν, επεί τιμή αίματός εστί. συμβούλιον δε λαβόντες ηγόρασαν εξ αυτών τον αγρόν του κεραμέως εις ταφήν τοις ξένοις· διό εκλήθη ο αγρός εκείνος αγρός αίματος έως της σήμερον». – Τότε ο Ιούδας, ο οποίος τον είχε παραδώσει, όταν είδε ότι ο Ιησούς κατεδικάσθη από το συνέδριον, κατελήφθη από μεταμέλειαν (όχι όμως από πραγματικήν μετάνοιαν, που θα τον οδηγούσε πλησίον του Χριστού) και σαν να ησθάνετο αβάστακτον βάρος δια τα τριάκοντα αργύρια, τα έδωσε πίσω στους αρχιερείς και πρεσβυτέρους λέγων·«ημάρτησα, διότι παρέδωσα αίμα αθώον”. Εκείνοι δε είπαν· «και τι μας μέλει εμάς; Συ θα δώσεις λόγον δι’ αυτό». Και αφού έρριψεν με αγανάκτησιν τα αργύρια στον ναόν, έφυγε απελπισμένος και επήγε και εκρεμάσθη. Οι δε αρχιερείς επήραν τα αργύρια και είπαν· «δεν επιτρέπεται να τα βάλουμε στο ταμείον του ναού, διότι είναι τιμή αίματος, το οποίον μετ’ ολίγον θα χυθεί». Αφού δε διενήργησαν συμβούλιον ηγόρασαν με αυτά τον αγρόν του κεραμιδά, ως τόπον ταφής των ξένων (οι οποίοι συνέβαινε να αποθνήσκουν εις την Ιερουσαλήμ). Δι’ αυτό και ο αγρός εκείνος έχει ονομασθεί μέχρι σήμερα «αγρός αίματος».]
Οι Πράξεις των Αποστόλων λέγουν ότι, ο Ιούδας με τα χρήματα αγόρασε ένα χωράφι, αλλά έπεσε καταγής και εξεχύθησαν τα σπλάχνα του. Το χωράφι αυτό λεγόταν Ακελδαμά.
[Πράξεις Αποστόλων 1,18-19: «ούτος μεν ούν εκτήσατο χωρίον εκ μισθού της αδικίας, και πρηνής γενόμενος ελάκησε μέσος, και εξεχύθη πάντα τα σπλάγχνα αυτού· και γνωστόν εγένετο πάσι τοις κατοικούσιν Ιερουσαλήμ, ώστε κληθήναι το χωρίον εκείνο τη ιδία διαλέκτω αυτών Ακελδαμά, τουτέστιν χωρίον αίματος» – Αυτός μεν, λοιπόν, απέκτησε με τα χρήματα της προδοσίας του κάποιο χωράφι. Και όταν εκρεμάσθη, έπεσε πρηνής κάτω στο χώμα, διερράγη στο μέσον του σώματός του και εχύθησαν έξω όλα τα σπλάγχνα του. Το φρικτόν αυτό τέλος του Ιούδα, όπως και η αγορά του χωραφιού με τα χρήματα της προδοσίας, έγιναν γνωστά εις όλους τους κατοίκους της Ιερουσαλήμ, ώστε να ονομασθεί από αυτούς, εις την ιδικήν των γλώσσαν, το χωράφι εκείνο Ακελδαμά, δηλαδή χωράφι που έχει αγορασθεί με το τίμημα αίματος, του αίματος δηλαδή του Χριστού.]
Τέλος, άλλη μια εκδοχή μας μεταφέρεται από τον Παπία: «Το σώμα του Ιούδα είχε πρησθεί τόσον πολύ που δεν ημπορούσε να περάσει από εκεί όπου περνούσε εύκολα και ένα άρμα, συνεθλίβη από το άρμα και εξεχύθηκαν τα σπλάχνα του». [Ο Παπίας Ιεραπόλεως ή Παπίας ο Ιεραπολίτης ήταν χριστιανός επίσκοπος στην Ιεράπολη της Φρυγίας. Υπήρξεν σημαντική μορφή στην ιστορία της πρωτοχριστιανικής περιόδου].
Σημειωτέον ότι, στους ορθοδόξους ύμνους της Μεγάλης Τετάρτης, ο Ιούδας αντιπαραβάλλεται με την γυναίκα που έλουσε με ακριβό μύρο (νάρδο) τον Κύριο και έπλυνε τους πόδες του με τα δάκρυά της. Συμφώνως προς το Κατά Ιωάννην Ευαγγέλιον, ο Ιούδας ενοχλήθηκε σφόδρα από αυτήν την εμφανή σπατάλη, προβάλλων ως ισχυρισμόν ότι τα χρήματα αυτά θα ημπορούσαν να είχαν δοθεί στους φτωχούς. Μετά από αυτό, ο Ιούδας μετέβη στους αρχιερείς και προσεφέρθη να προδώσει τον Ιησού με αντίτιμον τα τριάντα αργύρια. Οι ύμνοι της Μεγάλης Τετάρτης συγκρίνουν τις δυο αυτές μορφές, ενθαρρύνοντας τους πιστούς να αποφύγουν το παράδειγμα του «εκπτώτου» και προδότη μαθητή και να μιμηθούν το παράδειγμα της γυναικός, που αναζητούσε εξιλέωση.
Η προδοσία του Ιούδα μνημονεύεται επίσης και στην προσευχή κατά την Θείαν Ευχαριστία: «ου μη γαρ τοις εχθροίς σου το Μυστήριον είπω• ου φίλημά σοι δώσω, καθάπερ ο Ιούδας• αλλ᾿ ως ο Ληστής ομολογώ σοι»
Ο Ιούδας αποτελεί το αρχέτυπον του προδότη σε ολόκληρον τον Ευρωπαϊκό Χριστιανικό πολιτισμό, με «παραδειγματική προς αποφυγήν» συμμετοχή του σε όλες τις αναπαραστάσεις του θείου δράματος. Στην σπουδαιοτάτη «Θεία Κωμωδία» του Δάντη Αλιγκέρι ευρίσκεται στον 9ο και βαθύτερον κύκλο της κολάσεως, όπου τιμωρείται η υψίστη ατιμία, η Προδοσία- και εκεί αποτελεί έναν από τους τρεις καταδικασμένους, οι οποίοι είναι τόσον κολασμένοι ώστε κατεδικάσθησαν να μασώνται αιωνίως στα στόματα του τρικεφάλου Σατανά. Στο στόμα της κεντρικής κεφαλής του Πονηρού, σπαράσσεται διηνεκώς ο Μέγιστος Προδότης του Θεανθρώπου, το βδέλυγμα των ανδρών, ο Ιούδας, ενώ ο κορμός του κατακόπτεται από τους όνυχες του Κτήνους. (Οι άλλοι προδότες είναι ο Βρούτος και ο Κάσσιος, που συνωμότησαν εναντίον του Ιούλιου Καίσαρος και τελικώς τον εδολοφόνησαν.)
Αθανάσιος Κωνσταντίνου
Διαβάστε περισσότερα: http://www.xryshaygh.com/enimerosi/view/mnhmes-iouda#ixzz5m14OIhqX
