«Εθνικισμός είναι το σύμβολο μιας πίστεως, μιας ολοκληρωμένης κοσμοθεωρίας. Και οι εθνικιστές είναι οι πιστοί της θρησκείας αυτής….. Εις τας τάξεις των εθνικιστών δεν γίνονται δεκτοί όσοι απλώς πιστεύουν και δέχονται την ιδέα του έθνους, αλλά μόνο εκείνοι που πιστεύουν εις αυτήν και είναι έτοιμοι να την πραγματοποιήσουν. Και εις αυτό ακριβώς το σημείο έγκειται η διαφορά μεταξύ του απλώς εθνικόφρονα και του εθνικιστή»… «Το Έθνος δεν είναι μόνο το σύνολο των ζώντων τους οποίους συνδέουν δεσμοί, αλλά είναι το σύνολο των γενεών, παρελθουσών, παρουσών και μελλουσών… έτσι φτάνουμε εις την βαθυτέραν έννοια του έθνους, ότι είναι το σύνολον των γενεών. Είναι αναμφισβήτητον, ότι όσον περισσότερον εθνικοποιημένος είναι ο λαός, τόσον η δύναμις και η απόδοσις του Κράτους είναι μεγαλυτέρα…»
Στην συνέχεια της ομιλίας του μπροστά σε ένα πλήθος Εθνικιστών ο Δημήτριος Βεζανής αναλύει την έννοια του αληθινού σοσιαλισμού και επισημαίνει τα εξής :
«Πιστεύουμε στον Σοσιαλισμό. Ο Εθνικισμός ο οποίος τόσο προέχουσαν θέση δίνει εις το σύνολο και του οποίου η κυριότερη ηθική επιταγή λέγει «θυσιάσου χάριν του συνόλου» δεν μπορεί παρά να θέλει να εξυψώσει όλους εκείνους οι οποίοι έχουν την τιμή να ανήκουν στο ελληνικό έθνος. Ο σοσιαλισμός όμως των οποίον θέλουμε διαφέρει ριζικώς από τον Σοσιαλισμό του ΚΚΕ. Το ΚΚΕ λέγει «αρπάχτε και φάτε». Εμείς λέμε «δημιούργησε και ζήσε».
Θέλουμε κοινωνική δικαιοσύνη. Δεν είμαστε όμως παράφρονες να θέλουμε να σταματήσει η παραγωγή όπως ήθελαν οι άνθρωποι του ΚΚΕ …. Η παραγωγή δεν πρέπει να διατηρείται εις το σημερινό της επίπεδο. Πρέπει διαρκώς να αυξάνει για να ανταποκρίνεται εις τις ανάγκες του λαού. …
Πρέπει να γίνει κοινή συνείδηση ότι η πραγματική παραγωγή είναι η παραγωγή των υλικών αγαθών και η πραγματική δημιουργική εργασία είναι η εργασία του εργάτη και του αγρότη. Οι διοικητικές γραφικές υπηρεσίες πρέπει να είναι μόνο οι απαραιτήτως αναγκαίες και να μην μεταβάλλονται εις παράσιτα που θα απορροφήσουν τον δημιουργικό μόχθο του εργάτη……
Ο Σοσιαλισμός για εμάς δεν επιτυγχάνεται με την λήψη ορισμένων μέτρων όπως για παράδειγμα είναι η κρατικοποίηση των τραπεζών και των επιχειρήσεων, η γενική κατάργηση της ιδιοκτησίας, όπως υποστηρίζουν οι κομουνιστές και οι αριστεριστές. … Αφελές και παιδαριώδες είναι να νομίζουμε ότι η κοινωνική ευτυχία θα κατακτηθεί ως δια μαγείας με μιαν μονοκονδυλιά.
Μόνο με συνεχείς αγώνες και με διαδοχικές προσεγγίσεις θα πλησιάσουμε την κοινωνική ευτυχία. Και λέγοντας αγώνες δεν μιλάμε για ταξικούς, αλλά για μια συνολική προσπάθεια του Λαού και της Διοίκησης της Πολιτείας να υπερνικά διαρκώς τις συνεχείς δυσκολίες και τα αφάνταστα εμπόδια που βάζει ο καπιταλισμός.
Απαράβατος όρος μας είναι ότι η ελληνική παραγωγή πρέπει να διατηρηθεί και να αυξάνεται. Κάθε μέτρο μείωση της παραγωγής είναι μέτρο αντισοσιαλιστικόν και αντεθνικόν. Το τεράστιο χάσμα και η τεράστια διαφορά η οποία χωρίζει τον Σοσιαλισμό μας από τον Σοσιαλισμό των μπολσεβίκων είναι ότι εμείς θέλουμε να γίνουν και οι εργάτες άρχοντες ενώ οι κομουνιστές θέλουν να καταστεί πτωχότερος ολόκληρος ο ελληνικός λαός, με τον υποβιβασμό όχι μόνο των ευημερούντων αλλά και αυτών των εργατών και των μισθωτών. Με όσα ανέπτυξα προκύπτει ένα αναμφισβήτητο συμπέρασμα : Ο Εθνικισμός δεν είναι κίνημα αντιδραστικό, δεν είναι ένα κίνημα πλουσίων. Ο Εθνικισμός είναι κίνημα κατ’ εξοχήν λαϊκό».
Ο Εθνικισμός λοιπόν είναι «Η ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΚΑΤΑΦΑΣΙΣ ΤΗΣ ΙΔΕΑΣ ΤΟΥ ΕΘΝΟΥΣ. ΑΓΑΠΩ ΤΟ ΕΘΝΟΣ ΜΟΥ ΚΑΙ ΑΓΩΝΙΖΟΜΑΙ ΓΙ ΑΥΤΟ!»
Από την ομιλία του Δημητρίου Βεζανή στον κινηματογράφο «Καπιτόλ» στις 9 Σεπτεμβρίου 1945