Ανατρέχοντας στο παρελθόν, παρατηρούμε ότι οι λαοί από τους οποίους «γεννήθηκε» η μυθολογία, όχι μόνο την τραγούδησαν, μεταφέροντας την στις επόμενες γενεές, αλλά την βίωσαν κιόλας.Πράγματι, για όλους εκείνους τους λαούς αποτελούσε βασικό μέσο έκφρασης, τόσο της σκέψεως, όσο και της ζωής τους, των καθημερινών τους πεπραγμένων και εμπειριών. Για αυτό, άλλωστε, μέσα από την μελέτη διαφόρων μύθων, προκύπτει ο εντοπισμός μιας ενότητας αρχετυπικών μορφών, καθώς και ο τρόπος που επηρεάζουν την ατομική και φυλετική μας ψυχοσύνθεση.
Ο μύθος, ουσιαστικά, δεν αιτιολογείται με τρόπο ορθολογιστικό, γιατί πολύ απλά δεν αποτελεί ένα επινόημα. Η επαφή μας μαζί του είναι άμεση και ζωντανή, καθώς βιώνεται. Πρόκειται για ένα αρχετυπικό περιεχόμενο, το οποίο αναδύεται αυτομάτως από τα βάθη της ψυχής, ακολουθώντας την εξέλιξη της ανθρώπινης πορείας. Αυτό, δε, που απαιτείται περισσότερο για την κατανόηση της μυθολογίας, είναι η διαίσθηση και το συναίσθημα, και όχι η λογική εξήγηση.
Για να αναζωογονηθούν οι κρυμμένες προς εμάς μυθολογικές ρίζες, πρέπει να αναζητήσουμε τον τρόπο βαθιά μέσα μας. Πρωταρχικά, πρέπει να κατανοήσουμε την σχέση της μυθολογίας με την «ΑΡΧΗ», έτσι ώστε να μπορέσουμε να ανακαλύψουμε και εμείς ως άτομα την σχέση μας με την μυθολογία και κατά συνέπεια την σχέση μας με την «ΑΡΧΗ».
Εντός του μύθου εντοπίζουμε την ζωντανή ρίζα του ανθρώπου. Δίχως αυτόν δεν γίνεται να αποκτήσει ο άνθρωπος έμπνευση. Πρόκειται για την πανάρχαια εμπειρία του κόσμου. Μια εμπειρία αναντικατάστατη για τον άνθρωπο του παρόντος, καθώς λαμβάνει την μορφή μιας γλώσσας, μιας άλλης διαλέκτου, διαμέσου την οποίας θα μπορέσει να γνωρίσει τόσο τον εαυτό του, όσο και την θέση του στον κόσμο αυτό. Και αυτό συμβαίνει γιατί η μυθολογία εμπεριέχει μέσα της τα αρχέτυπα της υπάρξεως.
Τα βάθη της ανθρώπινης ψυχής αποτελούν «πρωτογενείς χρόνους». Είναι η βαθιά «πηγή του χρόνου», από την οποία αναδύονται και αντλούνται οι πρωταρχικοί κανόνες και οι μορφές της ζωής.Εκεί έγκειται το άχρονο εκείνο σχήμα, από το οποίο διαμορφώνεται η ζωή, αναπαράγοντας τα χαρακτηριστικά του από το ασυνείδητο. Τα γεγονότα της μυθολογίας, ουσιαστικά, σχηματίζουν το θεμέλιο του κόσμου, καθώς τα πάντα στηρίζονται πάνω τους. Εκεί βρίσκονται οι αρχές από όπου πηγάζει και καταλήγει καθετί ατομικό, την στιγμή που αυτές παραμένουν αιώνιες και άφθαρτες σε μια άχρονη πρωταρχικότητα, σε ένα παρελθόν που παραμένει αναλλοίωτο, εξαιτίας της ακατάπαυστης και αέναης αναγεννήσεως του.
Κάθε μύθος συνιστά ένα συμπυκνωμένο ανθρώπινο δράμα, καθώς αφορά στην ανθρώπινη μοίρα υπό το ουσιαστικό της πρίσμα. Μια μοίρα που είναι αποτέλεσμα της ομαλής ή ανώμαλης, εξελικτικής ή ανελικτικής λειτουργίας του ψυχισμού. Η απέραντη φύση ερμηνεύει την βαθιά και ιδιαίτερη ανθρώπινη φύση. Αναλόγως, λοιπόν, ο ήρωας και ο αγώνας του αντιπροσωπεύουν ολόκληρη την ανθρωπότητα, την ιστορία της και την ακατάσχετη εξελικτική της ορμή. Δεν πρόκειται τόσο για έναν αγώνα ιστορικό, αλλά για έναν αγώνα ψυχολογικό. Δεν είναι μια πάλη ενάντια σε εξωτερικούς και τυχαίους κινδύνους, αλλά μια πάλη ενάντια στο εσώτερο κακό, που πάντα προσπαθεί να ανακόψει ή να επιβραδύνει την τόσο ουσιαστική ανάγκη για εξέλιξη.
Συνεπώς, ο μύθος αφορά ξεκάθαρα μια κατευθυντήρια γραμμή υπάρξεως, που οδηγεί στην διαμόρφωση του παρόντος και στην δημιουργία του μέλλοντος, και όχι έναν απολιθωμένο θρύλο. Πρόκειται για την αφύπνιση μιας πρωτόγονης πραγματικότητας. Και αυτό γιατί ο άνθρωπος πρόκειται για μια «πράξη». Γιατί η ίδια η ζωή είναι ένα ακατάπαυστο «γίγνεσθαι» και όχι ένα στιγμιαίο γεγονός.Ο άνθρωπος ζει την ιστορία του, έως ότου την καταστήσει πεπρωμένο.
Μέσω του μύθου, εκεί δηλαδή που πολλοί μπορούν να βρουν ιστορίες του ανθρώπινου παρελθόντος και να τις θεωρήσουν ένα απλό παρελθόν, ξεπερασμένο και απολιθωμένο, εντοπίζουμε την παντοτινάενεργή δύναμη των συμβόλων, των αρχέτυπων και κατ’ επέκταση την παντοτινά δραστική εξελικτική δύναμη του ανθρωπίνου ψυχισμού. Δυο είναι, κυρίως, τα ζητήματα που πραγματεύονται οι μύθοι, την πρωταρχική αιτία της ζωής, που αφορά στην μεταφυσική αναζήτηση του ανθρώπου, και τις αρχές που διέπουν την συμπεριφορά του, που αφορούν στις ηθικές του αναζητήσεις.
Ουσιαστικά, λοιπόν, ο μύθος είναι μια θεατή, διαμέσου της φαντασίας, συνολική εικόνα της κοσμικής τάξεως και του θείου έργου, καθώς η ίδια η φυσική τάξη είναι κάτι το θεϊκό.