Έγινε «Δεσπότης του Μυστρά», απελευθέρωσε τον Μωριά κι ανέβηκε στον αυτοκρατορικό θρόνο μόνο για 4 χρόνια, τα τελευταία. Αποδείχθηκε ο καταλληλότερος για όσα είχε ανάγκη η Αυτοκρατορία μας εκείνες τις μοιραίες και τραγικές στιγμές της πτώσης αφού ήταν ο πιο άξιος από τους αδελφούς του.
Όταν έπεσε ηρωικά μαχόμενος μπροστά στα τείχη της πόλης, ήταν 49 ετών. Ήταν ακόμη εκείνος που σαν υπερκόσμιος ιστορικός «αμνός του Θεού», έπρεπε να ξεπληρώσει με το αίμα του, όλες τις αμαρτίες της Αυτοκρατορίας και της μακραίωνης παρακμή της, για την οποία ο ίδιος ήταν ολότελα ανεύθυνος. Μπορείς αγαπητέ συναγωνιστή να φανταστείς την ανείπωτη πίκρα του, όταν έβλεπε ότι αυτή η συσσωρευμένη κόλαση αιώνων ήταν έτοιμη να ξεσπάσει επάνω του;
Μπορείς φίλε αναγνώστη να φανταστείς την λύπη του, καθώς ήταν αναγκασμένος να τριγυρνάει στη Δύση ταπεινωμένος; Να παρακαλεί, να υπόσχεται εκκλησιαστική Ένωση -που δεν την πίστευε- για να εξασφαλίσει την αναγκαία βοήθεια που θα έσωζε την Βασιλεύουσα. Ο μεγάλος Αυτοκράτορας θα έκανε τα πάντα, διότι γνώριζε την ανυπέρβλητη αξία που είχε η Πόλη. Ήταν το πιο πολύτιμο μαργαριτάρι για το Έθνος καθώς και το διαμάντι στο στέμμα του. Τόσο την λάτρευε που θα έδινε με απόλυτη προθυμία και την ίδια του την ζωή, πράγμα που έπραξε.
Φαντάζεστε μήπως την συντριπτική μοναξιά του; Ήταν εκείνος ο Βασιλέας κι απόλυτος μονάρχης. Ελάμβανε μόνος του αποφάσεις που καθόριζαν το μέλλον εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων . Δεν βίωναν κάποιας μορφής δημοκρατία, ώστε να εμπλέκει συνενόχους για την επερχόμενη καταστροφή. Η ευθύνη ήταν δική του. Κι αυτή η ευθύνη σημαίνει την απέραντη μοναξιά ακόμη κι ανάμεσα σ’ εκατό συμβούλους. Εκείνος την ανέλαβε…
Η θλίψη του εκείνες τις τραγικές ημέρες θα ήταν ανείπωτη καθώς ότι αγαπούσε πιο πολύ κατέρρεε μπρος στα μάτια του. Σε όλο το διάστημα της πολιορκίας από τους βαρβάρους τον έβρισκε να τριγυρνά στα πολεμικά συμβούλια και στις πληττόμενες επάλξεις. Λύγιζε ως άνθρωπος αλλά δεν έσπαγε, καθώς έβλεπε τον Λαό του ταλαιπωρημένο στους δρόμους της Βασιλεύουσας, πεινασμένο και εξουθενωμένο από τις κακουχίες της πολιορκίας. Άραγε πόσες φορές να δοκιμάστηκε η πίστη του;
Ο Κωνσταντίνος ήταν βασιλέας μα πρωτίστως υπήρξε πολεμιστής: Βασιζόταν πάντα στον εαυτό του μα γνώριζε συνάμα πως είχε συντρόφους αποφασισμένους να πέσουν δίπλα του την ύστατη στιγμή. Ο Κωνσταντίνος δεν ήταν από αυτούς που κάθονταν στην ασφάλεια δίνοντας εντολές από μακριά όπως έπραττε ο Μωάμεθ στους φοβισμένους του ανθρώπους. Ο Κωνσταντίνος ευτυχώς είχε συναγωνιστές! Θα έδινε την ζωή του γι’ αυτούς, αλλά και εκείνοι με την σειρά τους θα επέλεγαν τον ίδιο δρόμο.
Μπορούμε να φανταστούμε το Αυτοκράτορα τα βαθιά μεσάνυχτα μες την ησυχία του βασιλικού δώματος να κλαίει σιωπηλά προσευχόμενος απέναντι από τον Πλάστη του; Να παρακαλεί για την σωτηρία της Πόλης του από τις ορδές των βαρβάρων της στέπας. Ναι λοιπόν, μπορούμε να περιγράψουμε μια τέτοια εικόνα διότι ο Αυτοκράτωρ είναι άνθρωπος και τα δάκρυ του τον έκανε πιο δυνατό κι όχι αδύναμο. Τον έκανε πιο ανθρώπινο, δηλαδή «εικόνα Θεού» καθώς τακτοποιούσε τις «εκκρεμότητες» του με τον Δημιουργό. Από ‘κει κι ύστερα ήταν πλέον πανέτοιμος να αντιμετωπίσει γενναία το τραγικό και δοξασμένο πεπρωμένο του.
Τι λέτε; Σαν άνθρωπος να μην σκέφτηκε την συνθηκολόγηση έστω και μια στιγμή για την σωτηρία της Πόλης; Γνωρίζετε κάποιον που να αγαπά τον θάνατο παραπάνω από την ζωή; Ίσως, έστω κι αστραπιαία να πέρασε αυτή η σκέψη από το μυαλό του κι ας την απέρριψε μονομιάς την ίδια στιγμή. Διότι επί των ημερών μας δεν γνωρίζουμε πως είναι να τρέμουν τα γόνατα από τον φόβο του επερχομένου θανάτου την ώρα της μάχης. Να «χτυπάνε» τα μηνίγγια από την ένταση και την αδρεναλίνη. Να ακούγονται τριγύρω μεταλλικοί ήχοι σπαθιών και κρότοι πυροβόλων. Ουρλιαχτά και κραυγές πόνου ή παράνοιας από τις φρικτές εικόνες που μεταδίδουν οι οφθαλμοί στον εγκέφαλο ενός ανθρώπου την στιγμή της μαχητικής σύγκρουσης δύο αντιπάλων στρατών. Ποιος δεν θα το σκεφτόταν να γλυτώσει από αυτήν την κόλαση;
Σίγουρα αρκετοί αξιωματούχοι του Βασιλέα θα του πρότειναν μια έξοδο από την Πόλη, δηλαδή μία φυγάδευση, ώστε να συγκεντρώσει νέες δυνάμεις για να συνεχίσει τον αγώνα… Ω Θεέ μου! τι γλυκός πειρασμός; Όμως, Ο Κωνσταντίνος δεν είχε το ήθος ενός ακόμη σατράπη να εγκαταλείψει έστω και ένα λεπτό τους συναγωνιστές του και τον Λαό του, αντίθετα, είχε το μεγαλείο του Ηγέτη, την αξιοπρέπεια και την ανδροπρέπεια να θυσιαστεί κοντά τους. Δεν δέχθηκε λοιπόν καμία πρόταση φυγής. Απαντώντας οριστικά ΟΧΙ! Είναι πασίγνωστη δε η απάντηση του προς τον Σουλτάνο όταν ζήτησε την Πόλη:
«Το δε την πόλιν σοι δούναι ούτ’ εμόν εστίν ούτ’ άλλου των κατοικούντων εν ταύτη, κοινή γαρ γνώμη πάντες αυτοπροαιρέτως αποθανούμεν και ου φεισόμεθα της ζωής ημών».
Την 28η προς την 29η Μαΐου πριν προλάβει να ξαποστάσει ο Αυτοκράτορας Κωνσταντίνος ξεκινά ξαφνικά η πρώτη μεγάλη επίθεση των Οθωμανών ατάκτων. Οι υπερασπιστές της Πόλης με μπροστάρη τον Βασιλέα Παλαιολόγο κρατούν γερά. Η Πόλη ύστερα από σφοδρές επιθέσεις δεν πέφτει στα χέρια των βαρβάρων. Λίγο πριν τα χαράματα επιτέθηκε ένα δεύτερο κύμα συνιστάμενο αυτήν την φορά από τακτικό στρατό μαζί με ατάκτους. Και τούτη την φορά τα τείχη μένουν απόρθητα , μετρώντας όμως τεράστιες απώλειες τόσο από πλευράς των επιτιθέμενων όσο κι από πλευράς των υπερασπιστών της.
Έτσι, μετά από την ανατολή ενός “ερυθρού” ηλίου ξεκινά η Τρίτη και η τελευταία γενική επίθεση με τα φρενιασμένα σώματα δεκάδων χιλιάδων επίλεκτων Γενίτσαρων. Τώρα, ο Κωνσταντίνος πολεμά μπροστά στην πύλη του Αγίου Ρωμανού και σφάζει όσους περισσότερους εχθρούς μπορεί. Η πίεση είναι τεράστια και πιο ισχυρή. Ο Αυτοκράτωρ συνεχίζει να σκοτώνει ασταμάτητα . Καθώς το αίμα τον ψεκάζει, έχοντας την έντονη μυρωδιά του σιδήρου στα ρουθούνια του, η ευγενική του όψη παραμορφώνεται κι αποκτά την μορφή ματωμένου θηρίου.
Το αίμα ρέει άφθονο από τις επάλξεις. Υπερχειλίζει. Η μάχη είναι άνιση κι ανέλπιδη. Τα πλοία των Ευρωπαίων ,δεν ήρθαν ποτέ! Διαγράφοντας μία ακόμη προδοσία προς Το Έθνος μας. Η αντίσταση αποδυναμώνεται κι άλλο, οι γραμμές σπάζουν, όλα μοιάζουν μάταια πια. Ο ίδιος όντας χτυπημένος αισθάνεται τις δυνάμεις του να το εγκαταλείπουν. Μα είναι έτοιμος! Έτοιμος να αντιμετωπίσει το φρικτό αλλά ένδοξο τέλους του, τον αγκαλιάζει ο Λεωνίδας των Θερμοπυλών για να μην είναι μόνος του αφού ελάχιστοι από τους συντρόφους του έχουν μείνει.
Φωνάζει κάποιον χριστιανό να του πάρει το κεφάλι. Βλέπεις είναι αρκετά αξιοπρεπής ώστε να πέσει στα χέρια των Οθωμανών ως αιχμάλωτος . Όμως δεν υπάρχει κανείς! Ο Κωνσταντίνος ο τελευταίος Αυτοκράτορας της Πόλης αιμορραγώντας και με σπασμένο ξίφος ,αδύναμος πια να σταθεί όρθιος έχει γονατίσει. Οι δειλοί Γενίτσαροι που τον περικυκλώνουν –ευτυχώς δεν τον αναγνωρίζουν- κι ως ένα κοπάδι άγριων σκυλιών πέφτουν επάνω του να τον αποτελειώσουν.
Τι να σκεφτόταν άραγε τις τελευταίες εκείνες στιγμές ο Γενναίος κι Ήρωας Βασιλέας; Ίσως να πέρασε απλά όλη του η ζωή μπρος από τα μάτια του και να θυμήθηκε ευτυχισμένες και ανέμελες στιγμές με την οικογένεια του. Κανείς δεν μπορεί να ξέρει.
Η μέρα έλαμπε και ήταν ειρωνικά όμορφη. Μια λεπτομέρεια ασήμαντη του τράβηξε την προσοχή του άνακτα. Είναι στ’ αλήθεια εκπληκτικό τι μπορεί να παρατηρήσει ένας ετοιμοθάνατος άνθρωπος τέτοιες στιγμές. Ένα μικρό αγριολούλουδο, είχε φυτρώσει ανάμεσα στις πέτρες του τείχους, στο σημείο που βρισκόταν εκείνος. Τόσοι και τόσοι είχαν σκοτωθεί τριγύρω του. Εκείνο όμως παρέμενε όμορφο κι ανέπαφο μέσα στην ανθρώπινη φρίκη. Θυμήθηκε τότε πως είναι άνοιξη.
Χαμογέλασε, καθώς το αίμα ανέβλυσε από το στόμα του!
Ύψωσε τα μάτια του προς τον ουρανό. Δεν άνηκε πια στη γη και στην φευγαλέα ματαιότητα της. Είδε μπροστά του να λάμπει ένα ολόχρυσο φως κι ολόγυρα φωτεινά φάσματα να τον πλησιάζουν: Ήταν οι πρόγονοι! Σηκώθηκε να τους συναντήσει.
Δυνατός, καθαρός και φωτεινός με αστραφτερή την πανοπλία του! Κοίταξε πίσω του. Είδε το βασανισμένο κορμί του, καταματωμένο ανάσκελα πεσμένο ανάμεσα σε χαλάσματα. Χαμογέλασε, καθώς μια υπερκόσμια φωνή ακούστηκε να λέει: «Πάλι με χρόνια, με καιρούς. Πάλι δικά μας θα ‘ναι».
Α.Γ.
