Ευρισκόμενος σε μία ηλικία που απαριθμεί 7 και πλέον δεκαετίες έχω να καταθέσω ότι την παλαιότερη εποχή οι Έλληνες, τους ανθρώπους του θεάτρου, τους αποκαλούσαν θεατρίνους. Με μία λέξη που βέβαια περιείχε αρνητικά στοιχεία για το επάγγελμα. Αυτό αδικούσε αρκετούς, αλλά κατά την γνώμη τους, αυτός ο χαρακτηρισμός ταίριαζε για την πλειοψηφία των ανθρώπων του θεάτρου και του κινηματογράφου.
Το παρακάτω παράδειγμα είδησης είναι παρμένο από δημοσίευμα εφημερίδων την δεκαετία του ‘60: «Εχθές την εσπέραν εις καταγώγιον της οδού Σατωβριάνδου στο κέντρο των Αθηνών, συνελήφθησαν υπό της αστυνομίας ηθοποιοί και άλλα κακοποιά στοιχεία».
Αυτό για την εποχή εκείνη ήταν μια είδηση που δεν προκαλούσε καμία ιδιαίτερη εντύπωση στο αναγνωστικό κοινό.
Αν μία εφημερίδα σήμερα έγραφε κάτι αντίστοιχο θα είχαμε γενικό ξεσηκωμό όχι μόνο από τους «θεατρίνους» αλλά από την πλειοψηφία των Ελλήνων πολιτών.
Κάποτε η διάσημη ηθοποιός Ειρήνη Παππά, καταγόμενη από το Χιλιομόδι Κορινθίας, διηγείτο σε συνέντευξή της στην τηλεόραση, τον διάλογο που είχε η μητέρα της με τη θεία της, όταν η πρώτη ανακοίνωσε στην δεύτερη ότι η κόρη της η Ειρήνη σχεδίαζε να γίνει ηθοποιός, ως εξής: Μάνα της Ειρήνης: «Άκου τα νέα, η Ειρήνη θα γίνει ηθοποιός!»
Θεία της Ειρήνης: «δηλαδή πουτάνα!»
Μάνα της Ειρήνης: «Α! όχι, η Ειρήνη θα γίνει μεγάλη ηθοποιός.»
Θεία της Ειρήνης: «Α! κατάλαβα, θα γίνει μεγάλη πουτάνα»
Τα δύο αυτά παραδείγματα της εποχής εκείνης δίνουν μία εικόνα για το πώς έβλεπε η πλειοψηφία του λαού τους «θεατρίνους», που αν την συγκρίνουμε με την σημερινή, είναι άκρα αντίθετες.
Πώς εξηγούνται όμως αυτές οι άκρα αντίθετες γνώμες του λαού για τον συγκεκριμένο χώρο;
Πρέπει να πούμε ότι την εποχή εκείνη η πλειοψηφία των Ελλήνων ήταν φτωχοί και μέσα από την «Αγία φτώχεια» έβλεπαν και ανέλυαν ανθρώπους και πράγματα, με μία σοβαρότητα και με μία σοφία.
Αγράμματοι μεν, σοφοί δε!
Αυτό, ο μεγάλος ποιητής Κωστής Παλαμάς το αποκαλεί «σοφία των αγραμμάτων» που αν τους συγκρίνεις με τους σημερινούς σπουδαγμένους και πτυχιούχους, διαπιστώνεις ότι τότε στην πλειοψηφία υπήρχαν οι «αγράμματοι σοφοί», ενώ σήμερα έχουμε πλειοψηφία των αγραμμάτων με… πτυχίο !
Η φτώχεια λοιπόν της εποχής εκείνης η οποία αποτελούσε ισχυρό κίνητρο, για προσπάθεια και αγώνα βελτίωσης των συνθηκών ζωής ανάγκαζε τους ανθρώπους να σκέπτονται και να ενεργούν και να κρίνουν πατώντας γερά στη γη.
Δεν είχαν την πολυτέλεια να είναι αιθεροβάμονες!
Η σκληρή ζωή και ο καθημερινός αγώνας, ήταν ένα μεγάλο Πανεπιστήμιο από το οποίο είχαν αποφοιτήσει χωρίς όμως να πάρουν στα χέρια τους το χαρτί που το λένε πτυχίο.
Αν έλεγες σε κάποιον παλιά, ότι το παιδί σου θα πάει να γίνει ηθοποιός, αν ήταν συγγενής θα σε έπαιρνε με τις πέτρες, αν όχι θα γέλαγε κρυφά μέσα του, για να ξεκαρδιστεί στα φανερά, όταν θα το διηγείτο στην γυναίκα του και στους φίλους του αργότερα.
Μα θα αναρωτηθεί κάποιος: πώς βρε παιδί μου και για ποιό λόγο άλλαξε τόσο πολύ η τότε γνώμη των ανθρώπων για την πλειοψηφία των «θεατρίνων», από τότε μέχρι σήμερα;
Η απάντηση είναι η εξής : Για τον ίδιο που άλλαξε η γνώμη των ανθρώπων για τους κομμουνιστές.
Οι Κομμουνιστές τότε για τον λαό ήταν παράνομοι και οι πλειοψηφία των ηθοποιών κακοποιά στοιχεία.
Σήμερα οι κομμουνιστές είναι τιμητές των πάντων και «προοδευτικοί» και οι «θεατρίνοι» είναι λαμπεροί διάσημοι και «καλλιτέχνες».
Πώς έγιναν αυτά; Με την προπαγάνδα του ΚΚΕ.
Μετά το συμμοριτοπόλεμο η λεγόμενη δεξιά( η αδέξια) που νίκησε στα πεδία των μαχών, καβάλησε στη συνέχεια το άλογο της εξουσίας και νόμιζε ότι ξεμπέρδεψε με τους απάτριδες και Εθνομηδενιστές κομμουνιστές.
Αυτοί όμως άρχισαν με τον καιρό να αξιοποιούν την προπαγάνδα, να μιλούν και να γράφουν καθημερινά για την μεγάλη αδικία που υποτίθεται γινόταν εις βάρος τους, παρίσταναν τα θύματα (αυτοί που αιματοκύλισαν την Χώρα) και κλαψουρίζοντας πολιτικά, διακήρυσσαν ότι το κόμμα τους αντιπροσωπεύει τους φτωχούς και κατατρεγμένους του τόπου και γενικά ανήγαγαν την προπαγάνδα σε επιστήμη και σε τέτοιο σημείο που από το πες πες καθημερινά κατάφεραν να πάρουν μαζί τους το σύνολο σχεδόν των περιθωριακών της Χώρας.
Περιθωριακοί στην συντριπτική τους πλειοψηφία οι ηθοποιοί της εποχής εκείνης, μπήκαν κάτω από την ομπρέλα του ΚΚΕ, νοιώθοντας μαζί του ένα είδος συγγένειας.
Το ΚΚΕ για να ικανοποιήσει και να μπορέσει να κρατήσει κοντά του τους «θεατρίνους», τούς βάφτισε καλλιτέχνες και έτσι με την συνεχή αυτή προπαγάνδα και το πες πες επικράτησε ο όρος καλλιτεχνία και καλλιτέχνες.
Τους «καλλιτέχνες» του λοιπόν το αυτοαποκαλούμενο «προοδευτικό» ΚΚΕ, τους στήριζε σε ότι και αν έκαναν, μεγαλοποιούσε το ταλέντο τους και από στόμα σε στόμα διέδιδε και μίλαγε για ιερά τέρατα του θεάτρου και του κινηματογράφου που άξιζε να πάει να τους δεί ο θεατής στο θέατρο να παρακολουθήσει την παράστασή τους και στον κινηματογράφο να δεί την ταινία τους.
Περιττό να σημειώσουμε ότι πλειοψηφία των θεατρικών έργων που ανέβαιναν στις θεατρικές σκηνές ήταν «προοδευτικού» περιεχομένου.
Να σημειώσουμε ότι αδέξια Δεξιά, δεν έμπαινε κάν στον κόπο να απαντήσει στην αισχρή προπαγάνδα και να αντιπαρατεθεί ιδεολογικά με τους κομμουνιστές, παρά κάλπαζε με το άλογο της εξουσίας και απολάμβανε τα αγαθά της.
Αν από όλα τα επαγγέλματα το ΚΚΕ είχε μαζί του όση πλειοψηφία είχε στους ηθοποιούς, θα είχε από χρόνια Κυβερνητική πλειοψηφία και όχι το 5% του εκλογικού σώματος που παίρνει χρόνια τώρα.
Το χώρο των ηθοποιών, προωθώντας τους με το συνεχές μπλά μπλά, τους ανέβασε επαγγελματικά, κατά συνέπειαν και οικονομικά, απέκτησαν όνομα «λαμπρό» στα μάτια του λαού, και τότε πλέον καβάλησαν το καλάμι, έγιναν αλαζόνες, και τόσο δυνάστες προς τους νεότερους, που είχαν την απαίτηση ακόμη και να τους «κάθονται» όταν και όποτε οι ίδιοι γούσταραν.
Θα μου πείτε γιατί όταν συνέβαιναν αυτά δεν έβγαιναν τα θύματα να τους καταγγείλουν παρά το κάνουν σήμερα μετά από τόσα χρόνια και μάλιστα όταν σε πολλές περιπτώσεις τα αδικήματα βιασμού και σεξουαλικής παρενόχλησης έχουν παραγραφεί;
Η απάντηση είναι απλή. Γιατί τότε ζούσαμε με δανεικά τα οποία μας δάνειζαν απλόχερα οι διεθνείς τοκογλύφοι. Τότε υπήρχαν θεατρικές δουλειές, λάμψη, μπόλικο χρήμα και με το χρήμα το πολύ (το δανεικό) έκλειναν τα στόματα των κυριών που πήγαιναν τότε με το βρακί στο χέρι και άνοιγαν ευχάριστα τα πόδια, γιατί έτσι υπήρχε μεγάλη πιθανότητα ανέλιξης, ανάδειξης και λαμπρής καριέρας, ενώ σήμερα που τα δανεικά τα φάγαμε και που οι τοκογλύφοι μάς επέβαλαν τα μνημόνια και δεν υπάρχουν δουλειές, (λείπει και το χρήμα), άνοιξαν τα στόματα ετεροχρονισμένα και αναδρομικά.
Βεβαίως πρέπει να σημειώσουμε ότι τον χώρο του θεάτρου υπηρέτησαν αξιόλογοι και αξιοπρεπείς ηθοποιοί άνδρες και γυναίκες που δεν υπέκυψαν στις ανήθικες προτάσεις των μεγαλοθεατρίνων και μεγαλοσκηνοθετών και μεγαλοπαραγωγών και δεν χρειάζονται να μιλήσουν σήμερα μετά από τόσα χρόνια, γιατί μίλησαν την ώρα και με τον τρόπο που έπρεπε.
Και να προσθέσουμε επίσης ότι υπήρξαν και πολλοί εξέχοντες και λαμπροί μεγαλοηθοποιοί μεγαλοσκηνοθέτες και μεγαλοπαραγωγοί, που δεν σκέφτηκαν ποτέ να εκμεταλλευτούν την θέση τους και να απαιτήσουν σεξουαλικές υπηρεσίες από νέους και νέες του χώρου.
Είναι αυτοί που δεν θα ακούσουμε ποτέ τα ονόματά τους ανάμεσα στις καταγγελίες.
Νικόλαος Η. Σκαντζός