Εὐρισκόμεθα γύρω στὰ μέσα τοῦ 18οῦ αἰῶνος. Ἡ σταδιακὴ εἰσαγωγὴ τῆς ἀτμομηχανῆς μεταφέρει τὸ ἐπίκεντρο τῆς οἰκονομίας ἐκ τῆς ὑπέθρου στὰ ἀστικὰ κέντρα. Νέα ἐπαγγέλματα δημιουργοῦνται, σὺν κοινωνικὲς στάθμες-κάστες οἱ ὁποίες παραγκωνίζουν ἢ ἀφομοιῶνουν τὶς προϋπάρχουσες.
Ἡ δύναμις σταδιακῶς χάνεται ἀπὸ τὸν τοπικὸ γαιοκτήμονα (φεουδάρχη) καὶ μεταβιβάζεται στὸν τοπικὸ βιομήχανο ἢ ἔμπορο. Ἡ Γῆ πλέον ὡς τὸ ἀποτελεσματικότερο μέσο παραγωγῆς πλούτου <<δίδει τὴ σκυτάλη>> στὸ ἐργοστάσιο. Μαζὶ μὲ τὴ Γῆ <<δίδουν τὴ σκυτάλη>> καὶ οἱ ἐργαζόμενοι ἐν τῇ αὐτῇ. Εἶναι ἀπλό: οἱ περισσότεροι δὲν μποροῦν νὰ προσαρμοσθοῦν στὶς νέες συνθήκες ζωῆς: πόλη-ἐργοστάσιο, ἀντὶ χωριό-Γῆ.
Ἔτσι τὸ 1789 ἡ γαλλικὴ ἐπανάστασις ἤλθε ἀπλῶς νὰ ἐπιβεβαιώσει αὐτὴν τὴν <<ἀλλαγὴ σκυτάλης>>. Χρησιμοποιῶντας ὠς προμετωπὶς τὸν παριζιάνικο ὑπόκοσμο, οἱ παντοδύναμοι πλέον ἀστοὶ ἐπισφραγίζουν τὸ τέλος τοῦ φεουδαλικοῦ συστήματος καὶ συνάμα τὴν ἀπαρχὴ τὶς νέας ”μοδός”: τῆς ἀστικῆς δημοκρατίας.
* * *
Ἀνακεφαλαίωσις – Μιᾶ σύγκρισις
Φεουδαλισμός
· Ἄρχουσα τάξις (στάθμη-κάστα): φεουδάρχες -βασιλεῖς, ἱερεῖς, πολεμιστές, τραπεζίτες μετέπειτα.
· Σύστημα διακυβερνήσεως: μοναρχία.
· Κύριο μέσο παραγωγῆς πλούτου: Γῆ.
· Θρησκεία: Θεός.
· Ροὴ ἐργασίας: παραγωγή-ἐπιβίωσις.
· Χρειάζεται τὸν ἀνθρώπινο παράγοντα;: Ναί, γιὰ ἐργατικὰ χέρια.·
Λέξις κλειδί: ἐπιβίωσις.
Καπιταλισμός
· Ἄρχουσα τάξις (στάθμη-κάστα): ἀστοί -βιομήχανοι, ἔμποροι, πολιτικοί, τραπεζίτες.
· Σύστημα διακυβερνήσεως: ἀστικὴ δημοκρατία.
· Κύριο μέσο παραγωγῆς πλούτου: ἐργοστάσιο.
· Θρησκεία: ἐπιστήμη.
· Ροὴ ἐργασίας: παραγωγή-κατανάλωσις.
· Χρειάζεται τὸν ἀνθρώπινο παράγοντα;: Ναί, γιὰ ἐργατικὰ χέρια καὶ γιὰ νὰ ἀπορροφᾶ τὰ ὑπερμέτρως παραγόμενα ἀγαθά.·
Λέξις κλειδί: συσώρευσις.
* * *
Σήμερα διὰ τῆς εἰσόδου τῶν τελευταίων ἐτῶν τῆς πληροφορικῆς ἔχουμε πάλι μιᾶ παραγκώνισις ἢ ἀφομοίωσις κοινωνικῶν τάξεων. Ὁ λόγος κυρίως εἶναι πὼς γιὰ ἀκόμα μιᾶ φορά, τὸ κύριο μέσο παραγωγῆς πλούτουἀλλάζει. Ἔτσι περνάμε πλέον ἀπὸ τὸ ἐργοστάσιο στὴν ἀφηρημένη ἔννοια τοῦ ψηφιακοῦ κόσμου, μὲ τοὺς διαχειριστὲς του ἐπομένως, σταδικῶς νὰ παραγκωνίζουν ἢ νὰ ἀφομοιώνουν τοὺς ἀστούς. Ἡ ἱστορικὴ ἐμπειρίαἔδειξε πὼς τὴν τελευταία φορὰ ὅπου ἔγινε κάτι ἀντίστοιχο, ἡ νέα ἄρχουσα στάθμη-κάστα ἐπέβαλε καὶ τὸ δικὸ της πολιτειακὸ σύστημα (σύστημα διακυβερνήσεως).
* * *
Ἀκόμα μιᾶ ἀνακεφαλαίωσις – σύγκρισις
Ὑπὸ κατασκευὴ νέο σύστημα
· Ἄρχουσα τάξις (στάθμη-κάστα): τεχνοκράτες -ἐπιστήμονες, διαχειριστὲς ὑπολογιστικῶν συστημάτων, τραπεζίτες.
· Σύστημα διακυβερνήσεως: πιθανῶς μεῖξις ἑνὸς ἰδιοτύπου τεχνοκρατικοῦ ἀπολυταρχισμοῦ καὶ ἀστικῆς δημοκρατίας μὲ κομμουνιστικὰ στοιχεῖα (κοινωνικὴ δικαιοσύνη, ἴσες εὐκαρῖες γιὰ ὅλους, ἴδια ἀγαθὰ γιὰὅλους καὶ τὰ σχετικά).
· Κύριο μέσο παραγωγῆς πλούτου: ψηφιακὸς κόσμος.
· Θρησκεία: ἐπιστήμη.
· Ροὴ ἐργασίας: ψηφιοποίησις τῶν πάντων – ἀστραπιαία μεταφορὰ τῶν κεφαλαίων καὶ ἀγαθῶν.
· Χρειάζεται τὸν ἀνθρώπινο παράγοντα;: ὄχι.
· Λέξις κλειδί: ταχύτης.
* * *
Ρητορικὴ ἐρώτησις: Tὶ γεγονὸς θὰ εἶναι αὐτὸ ὅπου θὰ ἐπισφραγίσει αὐτὸν τὸν νέο συσχετισμὸ δυνάμεων; Τὸ νέο δηλαδὴ 1789 θὰ εἶναι κάτι ἀντίστοιχο ἢ μήπως κάτι πιὸ πανοῦργο;
Μάξιμος Ἰωαννίδης
* * *
Ἕνα ὑστερόγραφο – <<ἔτσι γιὰ νὰ ἔχουμε νὰ λέμε>>
Σύνηθες φαινόμενο στὴν Ἱστορία εἶναι ἕνα κακὸ πολιτειακὸ σύστημα, νὰ ἀντικαθίσταται ἀπὸ ἕνα χειρότερο. Ὡστόσο ἀγαπητοὶ Συναγωνιστὲς καὶ ἀναγνώστες, ἂν γίνει αὐτό, θὰ ἀντικρείσετε τοὺς μεγαλύτερουςσωματεμπόρους τῆς ἀστικῆς δημοκρατίας, νὰ μετασχηματίζονται ὀβιδιακῶς στοὺς ἱκανοτέρους νεκροθάπτες της!