Ιερά Πόλις Μεσολογγίου – Η Έξοδος
“Κρατεί για νεκροθάφτη του το Χρήστο τον Καψάλη …”
Σαν σήμερα γράφτηκε μία από τις χρυσές σελίδες της Ελληνικής Ιστορίας. Η Έξοδος του Μεσολογγίου! Λίγοι γνωρίζουν ότι είχε προταθεί στους κατοίκους της πόλεως να μεταφερθούν με εγγύηση των Άγγλων στα Ιόνια νησιά παραδίδοντας την πόλη στον Ιμπραήμ και τον Κιουταχί, όμως αυτοί προτίμησαν να πεθάνουν παρά να παραδοθούν! Λίγοι γνωρίζουν ότι αυτοί που μπορούσαν να τους βοηθήσουν τους εγκατέλειψαν γιατί ήθελαν χρήμα και είναι οι ίδιοι, οι οποίοι αργότερα πολέμησαν τον Καποδίστρια και έστησαν την αγγλοκρατία στην Ελλάδα… Λίγοι γνωρίζουν ότι και επιφανείς κλέφτες και αρματολοί δεν βοήθησαν το Μεσολόγγι ενώ μπορούσαν. Λίγοι γνωρίζουν ότι η Έξοδος είχε προδοθεί και οι Τούρκοι τους περίμεναν.
Ξεχωριστή μορφή ο παλαιός καπετάνιος προύχοντας του Μεσολογγίου Χρήστος Καψάλης.
“Στο τελευταίο πολεμικό συμβούλιο, το οποίο έγινε εκεί που σήμερα είναι ο ναός της Αγίας Παρασκευής, στις 8 Απριλίου 1826, και αποφασίστηκε η Έξοδος, τέθηκε το ερώτημα τι θα γίνει με τα γυναικόπαιδα, τους γέρους και τους τραυματίες. Ο Καψάλης δήλωσε ότι θα κλειστεί στο σπίτι του με όλους όσους δεν μπορούν να φύγουν και, στην κατάλληλη στιγμή, θα το τινάξει στον αέρα. Αυτό και έγινε. Τη νύχτα της Εξόδου συγκεντρώθηκαν στο σπίτι του 400 περίπου γυναικόπαιδα και γέροι και τη στιγμή που οι Τουρκοαιγύπτιοι είχαν κυκλώσει το σπίτι και ήταν έτοιμοι να μπουν, ο ηρωικός Καψάλης έριξε έναν αναμμένο δαυλό στην πυρίτιδα και μαζί τους τινάχτηκαν στον αέρα και περί τους χίλιους άντρες του εχθρού.”
«Το Μεσολόγγι», Α. Βαλαωρίτου
Στον τάφο του κλεισμένο, το Μεσολόγγι,
σκέλεθρο, γυμνό, ξεσαρκωμένο,
δεν παραδίδει τα άρματα,
δεν γέρνει το κεφάλι…
Κρατεί για νεκροθάφτη του το Χρήστο τον Καψάλη.
Το ράσο του Δεσπότη του φορεί για σάβανό του
κι ως φλογερό μετέωρο πετά στον ουρανό του.
Και θάβεται ολοζώντανο…!
Στο διάβα του τρομάζουν τα αστέρια
που το κοιτάζουν και ταπεινά μεριάζουν…
Κλαρί δε φαίνεται χλωρό και το στερνό χορτάρι του μάρανε,
το σκότωσε, το αράπικο ποδάρι.