14 Αυγούστου 1974 – Αττίλας 2: ΟΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΙ ΠΡΟΔΟΤΕΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ
Οι «Θερμοπύλες» της Κύπρου – Στρατόπεδο ΕΛΔΥΚ
Ο Καραμανλής απαίτησε στις 13 Αυγούστου, μια ημέρα πριν την επίθεση του Αττίλα 2 την απομάκρυνση από την Αττική όλων των μονάδων Καταδρομών και Πεζοναυτών. Φοβόταν ανατροπή του λόγω της παθητικής στάσεως, που είχε αποφασίσει να κρατήσει έναντι της Τουρκίας
Ήταν παραμονή της Παναγιάς, 14 Αυγούστου. Οι τριμερείς διαπραγματεύσεις είχαν ναυαγήσει από τα ξημερώματα στις 3:30 π.μ.. Mία μόλις ώρα μετά, τα τουρκικά αεροσκάφη θα βομβαρδίζουν την Λευκωσία, την Αμμόχωστο και άλλα μέρη της Κύπρου. Λίγες ώρες μετά τα τουρκικά τεθωρακισμένα θα αναλάμβαναν δράση.
Η αντίδραση των Αθηνών μοναχά ως μηδενική μπορεί να χαρακτηριστεί, αφού ο Καραμανλής είναι αποκλειστικά απασχολημένος να μετακινεί μονάδες μακριά από την Αθήνα, φοβούμενος τους στρατιωτικούς.
Αρχηγοί των Ένοπλων Δυνάμεων ήταν οι ίδιοι όπως και τότε στην πρώτη εισβολή στην Κύπρο. Οι ίδιοι άνθρωποι της μεταπολίτευσης, στις ίδιες ακριβώς θέσεις. Η αποστολή επίσης η ίδια. Να μην κάνουν τίποτε!
Με την έναρξη των τουρκικών επιχειρήσεων το «η Κύπρος κείται μακράν» γίνεται από λόγος πρακτική. Ουδεμία κίνηση των Ελληνικών Στρατευμάτων δεν παρατηρείται. Αυτό που για τον Κίμωνα το 450 π.Χ ήταν δυνατό, για την κυβέρνηση Καραμανλή είναι αδύνατο. Η Κύπρος προδίδεται για δεύτερη φορά από τους πολιτικούς της μεταπολίτευσης και τους υποτακτικούς τους.
Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά το «Αρχείο Καραμανλή», η μοναδική κίνηση του «κουφού εθνάρχη» θα ήταν η ακόλουθη:
«Το πρωί της 11ης Αυγούστου (1974) επληροφορούμην ότι δυνάμεις ελεγχόμεναι από τον Ιωαννίδην επρόκειτο το βράδυ της ιδίας ημέρας να επιχειρήσουν πραξικόπημα (…). Είπον εις τους αρχηγούς των Επιτελείων ότι είναι ζήτημα αξιοπρεπείας και δι’ εμέ και δι’ αυτούς να εξουδετερώσουν εντός της ημέρας τα καρκινώματα αυτά ή άλλως να παραιτηθούν. Τους έταξα προθεσμίαν έως τας 2 μ.μ. διά να μου είπουν εάν αναλαμβάνουν ή όχι την ευθύνην αυτήν και τους εδήλωσα ότι εάν δεν συνεμορφώνοντο θα ήμην υποχρεωμένος ή να παραιτηθώ ή να καλέσω εντός της ημέρας τον λαόν εις την Πλατείαν Συντάγματος και να ζητήσω από αυτόν να κάμει αυτό που εκείνοι θα ηρνούντο ή δεν θα ηδύναντο να μου εξασφαλίσουν -δηλαδή να εξουδετερώσει τους συνωμοτούντας κατά της κυβερνήσεως και του λαού» («Αρχείο Καραμανλή», τ. 8ος, σ. 68).
Το πρωί της 14ης Αυγούστου δίδεται η μάχη στις «Θερμοπύλες» της Κύπρου, στο στρατόπεδο της ΕΛΔΥΚ. Τα παλικάρια της ΕΛΔΥΚ πολέμησαν λίγοι εναντίον πολλών και καλύτερα εξοπλισμένων τούρκων, οι οποίοι υποστηρίζονταν από πυροβολικό και αεροπορία. Οι τούρκοι πραγματοποιούν αλλεπάλληλες αποτυχημένες επιθέσεις που ως μόνο τους αποτέλεσμα έχουν εκατοντάδες νεκρούς. Την επόμενη ημέρα το ίδιο.
Η 16η Αυγούστου έμελε να είναι και η τελευταία ημέρα μάχης στο στρατόπεδο της ΕΛΔΥΚ. Από το πρωί το τουρκικό πυροβολικό και η αεροπορία έριχναν βόμβες όλων των ειδών και των διαμετρημάτων στο χώρο του στρατοπέδου. Οι λιγοστοί υπερασπιστές του ατρόμητοι περίμεναν τις τουρκικές δυνάμεις να έρθουν. Στις 12 η ώρα δύο τούρκικοι τεθωρακισμένοι σχηματισμοί ετοιμάζονται για την τελευταία επέλαση στο στρατόπεδο των Ελλήνων. Το πνεύμα που διακατείχε τους Έλληνες το φανερώνει η στιχομυθία ενός Λοχία με τον Λοχαγό Σταυριανάκο, την οποία και παραθέτουμε, όπως την διηγήθηκε ο ίδιος και την βρήκαμε στην ιστοσελίδα του Γενικού Επιτελείου Στρατού:
«Δε μου λες, κύριε Λοχαγέ εμείς εδώ οι λίγοι, τι κάνουμε; Τι παριστάνουμε; Τους 300 του Λεωνίδα; Γιατί όσο και να αντέξουμε, όσο και να κρατήσουμε, σε κάποια στιγμή θα πέσουμε».
Και αυτός του απάντησε:
«Άκουσε να σου πω Λοχία. Είμαστε Έλληνες Στρατιώτες, εδώ είναι Ελλάδα και είμαστε υποχρεωμένοι να πέσουμε μέχρι ενός. Τα άρματα θα περάσουν από πάνω μας».
Αυτός ήταν ο Λοχαγός Σταυριανάκος.
Λίγο αργότερα, σηκώθηκε από τη θέση μάχης που κατείχε για να εξουδετερώσει πολυβολητή επερχόμενου τουρκικού άρματος. Εκείνη τη στιγμή τον βρήκε το φονικό βλήμα.
Η μάχη συνεχίστηκε για πολλές ώρες ακόμα με τους Έλληνες στρατιώτες να μάχονται ως νέοι Σπαρτιάτες. Λίγοι εναντίον πολλών. Με τις ξιφολόγχες τους να προσπαθούν να σταματήσουν τα άρματα. Το ένα κύμα των τούρκων διαδέχεται το άλλο και οι τούρκοι έχουν τρομαχτικές απώλειες.