Άγνωστη παραμένει στους περισσοτέρους Έλληνες, η Ιστορία των αδελφών μας του Πόντου και οι χρυσές σελίδες δόξης, που εγράφησαν στην δεκαετία 1914 – 1924. 

Οι Έλληνες του Πόντου, σε αντίθεση με τους περισσότερους Έλληνες της υπολοίπου Μικράς Ασίας ήσαν λαός πολεμικός και αντιστάθηκαν με τα όπλα στην τουρκική κτηνωδία. Το πρώτο αντάρτικο κατά της Τουρκίας ξεκίνησε ήδη από το 1915 και πρέπει να σημειωθεί χωρίς καμμία βοήθεια από την Ελλάδα. Τα πρώτα όπλα οι υπερήφανοι και γενναίοι Έλληνες ακρίτες του Πόντου τα βρήκαν παίρνοντάς τα από τους Τούρκους. Έδρα του αντάρτικου ήταν κυρίως οι παραλιακές πόλεις και ειδικότερα οι περιοχές Αμισού, Πάφρας και Σάντας. Θρυλικά ονόματα του Ποντιακού αντάρτικου ο Βασίλακας (Βασίλειος Ανθόπουλος), ο 25χρονος Αναστάσιος Παπαδόπουλος, ο Ευκλείδης Κουρτίδης κ.α. Οι αντάρτες του Πόντου έδωσαν πραγματικές μάχες με τους Τούρκους με πλέον περίφημη αυτή κατά του Λιβά Πασά, τον οποίον συνέτριψε ο Αναστάσιος Παπαδόπουλος, το Φθινόπωρο του 1921, προκαλώντας στο στράτευμά του απώλειες 700 ανδρών.