Ο αιγύπτιος στρατηγός Ιμπραήμ, θετός γιος του Αντιβασιλέως της Αιγύπτου Μεχμέτ Αλή, αποβιβάστηκε με πολύ στρατό στην Μεθώνη τον Φεβρουάριο του 1825 για να βοηθήσει τα στρατεύματα του σουλτάνου να καταπνίξουν την Ελληνική Επανάσταση.
Μετά την συνεχή προέλαση των Αιγυπτίων (που είχαν οργανώσει τακτικό στρατό με Γάλλους εκπαιδευτές), ο Αρχιμανδρίτης Γρηγόριος Δικαίος, γνωστός ως Παπαφλέσσας, αποφασίζει να αφήσει την έδρα της Κυβερνήσεως στο Ναύπλιο και να αντιμετωπίσει τον Ιμπραήμ. Ο Παπαφλέσσας γεννήθηκε στην Πολιανή Μεσσηνίας το 1788 και ήταν παιδί πολύτεκνης οικογένειας. Υπήρξε ένα από τα πρώτα και πιο δραστήρια μέλη της Φιλικής Εταιρείας και το 1825 ήταν υπουργός των Εσωτερικών. Αναχωρώντας από το Ναύπλιο ζήτησε από την κυβέρνηση να απελευθερώσει τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, ο οποίος ήταν φυλακισμένος στην Ύδρα, ως θύμα των εμφυλίων διαμαχών. Ο Παπαφλέσσας συγκέντρωσε αρχικά δυο χιλιάδες Έλληνες, αλλά στην τελική φάση της μάχης έμειναν μόνον τριακόσιοι.
Η μάχη έγινε στο Μανιάκι της Μεσσηνίας στις 20 Μαΐου 1825, σε τόπο χαμηλό και ακατάλληλο για απόκρουση πολυαρίθμων αντιπάλων. Ένα ταμπούρι κράτησε ο ίδιος, το δεύτερο ο αδελφός του Δημήτριος και το τρίτο οι Μανιάτες υπό τον Πιέρο Βοϊδή Μαυρομιχάλη. Σχεδόν όλοι σκοτώθηκαν. Η θυσία του Αρχιμανδρίτου Γρηγορίου Δικαίου – Παπαφλέσσα συγκλόνισε το αγωνιζόμενο Έθνος. Λέγεται ότι μέχρι και ο Ιμπραήμ θαύμασε την γενναιότητα του κληρικού-αγωνιστού.
«Έλληνες ποτέ μην ξεχνάτε το χρέος σε Θεό και σε Πατρίδα! Σ’ αυτά τα δύο σας εξορκίζω ή να νικήσουμε ή να πεθάνουμε κάτω από την Σημαία του Χριστού».