Στο πρώτο μισό του εικοστού αιώνα στην ταραγμένη εποχή του Μεσοπολέμου, δημιουργήθηκαν και έδρασαν στην Ελλάδα εθνικιστικά κόμματα και οργανώσεις με πατριωτικά και φιλολαϊκά κίνητρα, αλλά και συγκεχυμένο, πολλές φορές, ιδεολογικό υπόβαθρο. Μετά την Μικρασιατική καταστροφή και μέχρι το 1936 ακολούθησαν ταραγμένα χρόνια με συνεχή στρατιωτικά κινήματα και ανάμειξη, όπως πάντα, του ξένου παράγοντα, στα εσωτερικά της Ελλάδος. Στην Ευρώπη γιγαντώνονται τα Εθνικιστικά κινήματα και κυρίως ο Ιταλικός Φασισμός και ο Γερμανικός Εθνικοσοσιαλισμός, που η αίγλη τους και τα επιτεύγματα τους επηρεάζουν πολλούς Έλληνες.
Εθνικός Παμφοιτητικός Σύλλογος
Μια από τις σημαντικότερες εθνικιστικές οργανώσεις που δραστηριοποιήθηκαν στις αρχές της δεκαετίας του 1930, ήταν ο Εθνικός Παμφοιτητικός Σύλλογος. Τον πλαισίωναν πολλοί φοιτητές, θαυμαστές του Χίτλερ και ορκισμένοι Εθνικιστές που προπαγάνδιζαν τον αγώνα υπέρ της απελευθερώσεως των αλύτρωτων Πατρίδων. Ο Σύλλογος λειτούργησε επίσης και ως αντίβαρο στην εξαπλούμενη δράση των κομμουνιστών στα Πανεπιστήμια. Το 1934, πρόεδρος του Συλλόγου ήταν ο αργότερα έφεδρος αξιωματικός Ιππικού Γεώργιος Οικονόμου, και αντιπρόεδρος ο μετέπειτα Κυβερνητικός Επίτροπος της Εθνικής Οργανώσεως Νεολαίας του καθεστώτος της 4ης Αυγούστου, Αλέξανδρος Κανελλόπουλος. Στην Βόρειο Ελλάδα δραστηριοποιείται το Εθνικοσοσιαλιστικό Κόμμα, του οποίου η δράση εντοπίζεται σε καθαρά τοπικό επίπεδο, στην Μακεδονία και την Θράκη. Έχει φιλοχιτλερικό προσανατολισμό και αντιεβραϊκές απόψεις.
Σιδηρά Ειρήνη
Την ίδια περίοδο, στις αρχές της ίδιας δεκαετίας, είναι ενεργός και η εθνική οργάνωση του απόστρατου Συνταγματάρχη Νικολάου Νικλάμπα, “Σιδηρά Ειρήνη”. Τα μέλη της μάλιστα φορούσαν μπλε πουκάμισα, κατά τα πρότυπα των Ιταλών μελανοχιτώνων. Ο Νικλάμπας παραιτήθηκε το 1936 από την ηγεσία της οργανώσεως, για να πολιτευθεί ως υποψήφιος βουλευτής του Νομού Πρεβέζης, με τον συνδυασμό του Ιωάννου Μεταξά. Στέλεχος της ήταν επίσης ο Χαρίλαος Παπαγεωργίου, φανατικός αντισιωνιστής που εδραστηριοποιείτο, αταλάντευτος στις αρχές του, αν και μεγάλης πια ηλικίας, μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1970.
Εθνική Ένωσις Ελλάδος
Μια μεγάλη οργάνωση με έδρα την Θεσσαλονίκη υπήρξε και η Εθνική Ένωσις Ελλάδος, με εθνικιστικό χαρακτήρα αλλά χωρίς ξεκάθαρο πολιτικό προσανατολισμό. Ήταν μια οργάνωση μαζική, αντικομμουνιστική, με αντικοινοβουλευτικές ιδέες. Σήμα της οργανώσεως ήταν ο δικέφαλος αετός, και τα μέλη της φορούσαν κίτρινο πουκάμισο, ως υπόμνηση του εθνικού οράματος για ανασύσταση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Η Ε. Ε. Ε. δεν είχε μόνο αντικομμουνιστικό χαρακτήρα, αλλά και αντισιωνιστικό, και ήταν αυτή που υποκίνησε βίαιες εκδηλώσεις κατά των Εβραίων της Θεσσαλονίκης το 1931 και 1932. Το 1933, προσπαθώντας να μετατραπεί σε πολιτικό κόμμα, κατακερματίστηκε, με αποτέλεσμα να μειωθεί σημαντικά η δύναμη της.
Οργάνωση Εθνικοφρόνων Σοσιαλιστών
Πολλά μέλη της Εθνικής Ενώσεως προσεχώρησαν στην Οργάνωση των Εθνικοφρόνων Σοσιαλιστών του Ιάκωβου Διαμαντόπουλου το 1934. Η Οργάνωση των Εθνικοφρόνων Σοσιαλιστών ήταν πολιτικό κόμμα με ακραιφνείς Εθνικοσοσιαλιστικές αρχές, που είχε μεγάλη απήχηση στην Νεολαία. Η δεκαπενθήμερη εφημερίδα της «Ο Εθνικοσοσιαλιστής» διανεμόταν ευρύτατα στα σχολεία. Με την οργάνωση αυτή συνεργαζόταν και ο δραστήριος εθνικιστής, υφηγητής τότε της Γενικής Πολιτειολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Δημήτριος Βεζανής. Για να κατανοήσουμε τον σαφή εθνικοσοσιαλιστικό λόγο που όρθωνε τότε η Ο. Ε. Σ., μεταφέρουμε τις απόψεις του Ιακώβου Διαμαντοπούλου από το έκτο φύλλο της εφημερίδος «Ο Εθνικοσοσιαλιστής», της 15ης Ιουνίου του 1934:
«– Δια τα κόμματα ποίαν αντίληψιν έχετε, κ. Αρχηγέ;
– Πιστεύω ότι τα κόμματα προ παντός, όπως εξηλήχθησαν σήμερον δεν έχουν ουδένα ηθικόν προορισμόν. Δεν στηρίζονται εις ουδεμίαν ανάγκην. Βεβαίως, εις την σημερινήν κοινωνίαν, έχουν τον προορισμόν των. Άνευ των κομμάτων δεν θα ήτο δυνατόν παρά να έχη κατεβή ο λαός εις το πεζοδρόμιον, δια να αντιμετωπίση με τα στήθη του την σκληράν και απάνθρωπον εκμετάλλευσιν του μεγάλου κεφαλαίου το οποίον υπό τας μάσκας των προσωπικών κομμάτων δρα και ενεργεί κατά τον μάλλον σατανικόν τρόπον. Τα αστικά κόμματα δεν είναι παρά μια σκηνή η οποία κρύβει πίσω της τους πιο εκφυλισμένους χρηματιστικούς και εκμεταλλευτικούς τύπους, οι οποίοι απομυζούν κατά τον πλέον ζωώδη τρόπον το αίμα του εργαζομένου λαού.».
Ελληνικό Εθνικοσοσιαλιστικό Κόμμα
Άλλο κόμμα ίδιων αντιλήψεων, ήταν το Ελληνικό Εθνικοσοσιαλιστικό Κόμμα του Γεωργίου Μερκούρη, το οποίο ιδρύθηκε το 1934 και υποστηρίχθηκε από πολλούς βασιλόφρονες απόστρατους αξιωματικούς. Ο Μερκούρης, γιος του Δημάρχου Αθηναίων Σπύρου Μερκούρη, ήταν στέλεχος του Λαϊκού Κόμματος από το οποίο απεχώρησε το 1932. Δημοσιογραφικό όργανο του κόμματος ήταν η ημερήσια εφημερίδα «Εθνική Σημαία». Στο κόμμα αυτό προσχώρησε μετά την διάλυση της και η οργάνωση Μελανοχιτώνων, την οποία είχε σχηματίσει ο Αλέξανδρος Γιάνναρος. Ο Αλέξανδρος Γιάνναρος μαζί με τον πατέρα του εξέδιδαν την «Πρωινή» και την «Εσπερινή», δυο σημαντικές εφημερίδες της εποχής. Όπως γίνεται αντιληπτό και από το όνομα τους, οι Μελανοχίτωνες φορούσαν μαύρα πουκάμισα κατά το φασιστικό πρότυπο. Τα γραφεία της οργανώσεως ευρίσκοντο στο κτίριο Γιάνναρου, επί των οδών Φιλελλήνων και Όθωνος στην Αθήνα.
Παρ’ όλα αυτά, τα Ελληνικά πολιτικά πράγματα ήταν πολύ διαφορετικά από αυτά των Ευρωπαϊκών. Η σαρωτική άνοδος του Εθνικοσοσιαλισμού και του Φασισμού οδήγησε πολλούς βασιλόφρονες στην υιοθέτηση φιλοεθνικοσοσιαλιστικών και φιλοχιτλερικών θέσεων. Από την εφημερίδα «Ο Τύπος», σε τεύχος της 26ης Ιανουαρίου του 1936, πληροφορούμεθα μάλιστα ότι στις εκλογές συμμετείχε και η Γενική Λαϊκή Ριζοσπαστική Ένωσις του Γεωργίου Στελιόπουλου με την επωνυμία “Αγκυλοσταυρίται”, με έμβλημα το Στέμμα και κάτωθεν αυτού έναν κύκλο με αγκυλωτό σταυρό. Βέβαια, η οικειοποίηση εθνικοσοσιαλιστικών και φασιστικών απόψεων δεν ήταν προνόμιο μόνον των βασιλόφρονων. Ακόμα και από την αντίθετη πλευρά, στους φιλελευθέρους, υπήρξε σχετική επιρροή. Μέχρι και ο Ελευθέριος Βενιζέλος στα τέλη του βίου του είχε γοητευθεί από το φασιστικό καθεστώς (κυρίως από τον απολυταρχισμό του), και από αυτόν τον ίδιο τον Μπενίτο Μουσολίνι.
Ο Μερκούρης συμμετείχε στο πρώτο φασιστικό συνέδριο που πραγματοποιήθηκε τον Δεκέμβριο του 1934, στο Montreux της Ελβετίας, εκπροσωπώντας τους φασίστες της Ελλάδος. Το διεθνές φασιστικό συνέδριο της Ελβετίας εξέλεξε οργανωτική επιτροπή που την αποτελούσαν: ο Δανός Clausen, ο Γάλλος Bucard, ο Ελβετός Fonjallaz, ο Νορβηγός Quisling, ο στρατηγός O’ Duffy από την Ιρλανδία, και ο Γεώργιος Μερκούρης.
Η «Εθνική Σημαία» υπήρξε το επίσημο όργανο του Εθνικοσοσιαλιστικού Κόμματος του Γεωργίου Μερκούρη, το οποίο εκπροσώπησε την Ελλάδα σε αυτό το πρώτο διεθνές φασιστικό συνέδριο. Το κόμμα αυτό διαλύθηκε όπως όλα τα κόμματα από το καθεστώς της 4ης Αυγούστου, για να ανασυνταχθεί κατά την διάρκεια της Κατοχής, όπου συνεργάστηκε στενά με την ΕΣΠΟ και τις άλλες φιλογερμανικές οργανώσεις, για την συγκρότηση ελληνικής Λεγεώνας και την αποστολή της στο ανατολικό μέτωπο (πηγή: Ι. Χονδροματίδης, Η Μαύρη Σκιά στην Ελλάδα). Χαρακτηριστική της ιδεολογίας αυτού του εγχειρήματος υπήρξε η αρθογραφία της εφημερίδας: «Η πολιτεία έχει επιδείξει ολιγωρίαν ασυγχώρητον εις την υπόθεσιν αυτήν του μεγαλυτέρου κοινωνικού κινδύνου. Τρέχουν, αγωνίζονται εργάζονται οι 15 αστυνομικοί της υπηρεσίας Διώξεως Κομμουνισμού. Αλλά τι μπορούν να προφθάσουν; Πώς να επαρκέσουν στην παρακολούθηση, στη συλλογή πληροφοριών, στα προληπτικά μέτρα, την ασφάλεια, την αντιμετώπιση συγκεντρώσεων, την οργάνωσιν συστηματικής αμύνης;»
Mια εβδομάδα πριν την διοργάνωση του συνεδρίου της “φασιστικής διεθνούς”, εγκαινιάζονται στην Αθήνα τα γραφεία του Εθνικοσοσιαλιστικού Κόμματος, φυσικά με την παρουσία του Κώστα Σπέρα. Ο Σπέρας δεν αρκείται σε μια απλή παρουσία στα εγκαίνια των γραφείων του φασιστικού κόμματος. Αρθρογραφεί μαχητικά στην «Εθνική Σημαία», καταφερόμενος ενάντια στους κομμουνιστές συνδικαλιστές, τους οποίους κατηγορεί πως λαμβάνουν «επίδομα από την Μόσχα». Δεν διστάζει επίσης να καταφύγει στην εξής “πρόκληση”, γράφοντας : «Ο ισχυρός βραχίων της «Εθνικής Σημαίας», θα τεθή δια να σύρη εκ του βορβορώδους εδάφους τους εργάτας, τους υπαλλήλους και πάντα εργαζόμενον και θα τους σύρη εις το στερεόν έδαφος του Εθνικοσοσιαλιστικού Κόμματος, αποξηραίνων τα τενάγη ίνα μη υπάρχη πλέον κίνδυνος να εμπλακούν εις αυτά».