Την 17η Ιουνίου 1953, περισσότεροι από ένα εκατομμύριο Ανατολικογερμανοί εργάτες και πολίτες εξεγέρθηκαν ενάντια στην καταπίεση του κομμουνιστικού καθεστώτος της «Λαοκρατικής Δημοκρατίας της Γερμανίας». Ήταν η πρώτη μαζική εξέγερση σε χώρα του Ανατολικού Μπλοκ – και έγινε σύμβολο.
Η αρχή έγινε στις 16 Ιουνίου στο Βερολίνο, όταν εργάτες οικοδομών απέργησαν κατά των νέων, εξαντλητικών ποσοστώσεων που επέβαλε το καθεστώς. Μέσα σε λίγες ώρες, οι διαμαρτυρίες εξαπλώθηκαν σε πάνω από 700 πόλεις και χωριά της Ανατολικής Γερμανίας, μετατρεπόμενες σε γενική εξέγερση ενάντια στη σοβιετική κατοχή, τη φτώχεια, τη λογοκρισία, τις αυθαίρετες συλλήψεις και την καταπάτηση κάθε ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Η απάντηση του καθεστώτος ήρθε από τη Μόσχα. Την επόμενη κιόλας μέρα, σοβιετικά τανκς και 20.000 στρατιώτες βγήκαν στους δρόμους. Ο απολογισμός ήταν τραγικός: τουλάχιστον 55 νεκροί, περισσότεροι από 2.000 τραυματίες, 13.000 συλλήψεις και εκατοντάδες καταδίκες σε καταναγκαστικά έργα ή θάνατο. Στη Δυτική Γερμανία η 17η Ιουνίου καθιερώθηκε αρχικά ως εθνική ημέρα πένθους και μνήμης, μέχρι την ενοποίηση της χώρας.
Η εξέγερση αυτή ήταν άλλη μια απόδειξη του τι συμβαίνει όταν ένα καθεστώς ακυρώνει την πίστη, την πατρίδα και την ίδια την ανθρώπινη υπόσταση. 72 χρόνια μετά, ο κομμουνισμός παραμένει ένα σύστημα που βασίστηκε στον φόβο, στη βία και στον εξευτελισμό του ανθρώπου. Τα εγκλήματά του, σε όλη την Ευρώπη, δεν παραγράφονται. Γι’ αυτό και ο αγώνας για μια Ευρώπη των Εθνών δεν είναι μόνο πολιτικός, είναι βαθιά ηθικός και ιστορικός.
Μ. Α.