Τα τελευταία χρόνια, οι επιθέσεις από αδέσποτα σκυλιά στην Ελλάδα έχουν πολλαπλασιαστεί, προκαλώντας σοβαρούς τραυματισμούς, φόβο στις τοπικές κοινωνίες και ένα συνεχώς διογκούμενο πρόβλημα που ζητά επειγόντως λύση. Το φαινόμενο έχει λάβει ανησυχητικές διαστάσεις, με περιστατικά να καταγράφονται σε όλη τη χώρα, από αστικά κέντρα μέχρι απομονωμένα χωριά.
Ωστόσο, πίσω από τις τρομακτικές ειδήσεις, υπάρχει μια πιο σύνθετη πραγματικότητα: δεν γεννήθηκαν όλα τα αδέσποτα επιθετικά. Κάποτε είχαν κι αυτά σπίτια ή γεννήθηκαν στους δρόμους εξαιτίας της ανθρώπινης αμέλειας, της έλλειψης ευθύνης και της ανεπαρκούς πολιτικής για τον έλεγχο του πληθυσμού τους. Οι σκύλοι που παρατιούνται στην τύχη τους συνήθως έχουν τρία πιθανά σενάρια στη ζωή τους:
α) να πεθάνουν από την ασιτία, τα διερχόμενα αυτοκίνητα, τις φόλες ή άλλους κινδύνους,
β) να βρουν κάποιον να τα ταΐσει και να τα στειρώσει,
γ) να σχηματίσουν αγέλες για να επιβιώσουν και να επιτίθενται σε κάθε έναν που πατάει τον ζωτικό τους χώρο.
Σύμφωνα με φιλοζωικές οργανώσεις και επίσημα στοιχεία, υπολογίζεται πως πάνω από 1 εκατομμύριο αδέσποτα ζώα κυκλοφορούν στην Ελλάδα – τα περισσότερα εκ των οποίων είναι σκυλιά. Πολλά από αυτά σχηματίζουν αγέλες, ιδιαίτερα σε αγροτικές περιοχές ή κοντά σε βιομηχανικές ζώνες, δημιουργώντας εύλογες ανησυχίες για την ασφάλεια των πολιτών. Οι επιθέσεις, αν και δεν είναι ο κανόνας, αυξάνονται όταν τα ζώα νιώθουν απειλή, πείνα ή πόνο, ή όταν δεν έχουν κοινωνικοποιηθεί σωστά. Η έλλειψη στειρώσεων, η εγκατάλειψη δεσποζόμενων ζώων και οι ανεπαρκείς δομές φιλοξενίας συμβάλλουν στην αναπαραγωγή του προβλήματος.
Από τη μία πλευρά, έχουμε πολίτες που δέχονται επιθέσεις – παιδιά και βρέφη, ηλικιωμένοι και άτομα με κινητικά προβλήματα, ποδηλάτες, δρομείς, μοτοσικλετιστές κ.λπ. Οι τραυματικές τους εμπειρίες δεν μπορούν να αγνοηθούν, ούτε μπορεί η ασφάλεια των πολιτών να περνάει σε δεύτερη μοίρα. Από την άλλη, τα ίδια τα σκυλιά, συχνά θύματα κακοποίησης ή παραμέλησης, ζουν σε επισφαλείς και αφιλόξενες συνθήκες, χωρίς πρόσβαση σε φαγητό, φροντίδα ή στοργή.
Όσο αυξάνονται οι ειδήσεις για νέα κρούσματα, ιδιαίτερα κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, αυξάνεται και η λαϊκή οργή. Η εύκολη λύση της ευθανασίας ακούγεται ολοένα και συχνότερα από αγανακτισμένους πολίτες που βλέπουν τα αγαπημένα τους πρόσωπα κυριολεκτικά να κομματιάζονται, λόγω της έλλειψης κρατικής πρόνοιας. Η λύση αυτή, όμως, θα ήταν προσωρινή – και άρα αναποτελεσματική – καθώς δεν αντιμετωπίζει τις νέες περιπτώσεις εγκατάλειψης ζώων και είναι επιπλέον απάνθρωπη για τα μη επιθετικά αδέσποτα.
Χρειάζεται σαφής σχεδιασμός και συνεργασία του κράτους με φιλοζωικές οργανώσεις. Χρειάζεται να πάψουν οι υπεύθυνοι να κρύβουν τα προβλήματα κάτω από το χαλί και να βρεθούν ουσιαστικές λύσεις. Λύσεις όπως: η καταμέτρηση των αδέσποτων ζώων, η αξιολόγηση, η στείρωση, η μεταφορά τους σε κατάλληλα καταφύγια, επανδρωμένα με επαρκές προσωπικό και υποδομές, καθώς και καμπάνιες ενημέρωσης για την υιοθεσία αδέσποτων, τη στείρωση και την αποτροπή εγκατάλειψής τους.
Η Ελλάδα μπορεί να γίνει μια χώρα που να διαχειρίζεται το ζήτημα των αδέσποτων με πολιτισμό, ανθρωπιά και αποτελεσματικότητα. Δεν πρέπει να φτάνουμε να επιλέγουμε ανάμεσα στην ασφάλεια των πολιτών και την προστασία των ζώων. Μπορούμε – και οφείλουμε – να φροντίσουμε και για τα δύο.
